در ذیل برنامه غذایی ماه مبارک رمضان را به تمام پرورش اندام کاران تقدیم می داریم:

1ساعت قبل از سحر:

1 لیوان شیر+ خرما

یا جوانه تازه گندم (یا ماش) همراه با سس سفید یا یک دوم تن ماهی با چند قطره آب لیمو یا هر نوع حبوبات بدون پوست

سحر:

1یا دوم سوم یا یک دوم بشقاب برنج بر اساس وزن های مختلف اشخاص،

یا جوجه کباب با نان یا برنج (یا هر نوع گوشت یا نان یا برنج)،

بهمراه نصف لیوان ماست (لاغرها از پر چرب و افرادی که دارای چربی پوست هستند از کم چرب استفاده نمایند.

)

بهمراه سالاد (با سس برای لاغرها و بدون سس برای چاق ها یا با سبزی جات.)

تذکر:

حجم غذای مصرفی حتماً باید در حد متعارف و بدون فشار جانبی شکم و پهلو و به زحمت افتادن تنفس باشد.

افطار:

چای کمرنگ + تخم مرغ آب پز یا عسلی 1 تا 3 عدد بهمراه 1 عدد زرده + 3 تا 8 عدد خرما+ پنیر (پر چرب برای لاغرها و کم چرب برای چاق ها) + یک دوم لواش + مربا یا عسل به مقدار دلخواه برای لاغرها (چاقها استفاده نکنند)+ کره برای لاغرها معادل 2 قاشق چای خوری (برای چاق حذف)

تذکر:

مجموع حجم غذای فوق باید کمتر از یک سوم حد سیری کامل باشد.

1ساعت بعد از تمرین:

گوشت هر نوع خورشت معادل نصف مشت دست+ حجم برنج یا ماکارونی که در سحر پیشنهاد شد، بهمراه ماست و سالادی که شرح آن در سحر داده شد.

3 ساعت پس از شام و یک پنجم ساعت قبل از خواب:

1 لیوان شیر+ خرما

جوانه تازه گندم (یا ماش) همراه سس سفید یا یک دوم تن ماهی با چند قطره آب لیمو یا هر نوع حبوبات بدون پوست یا میوه جات

بنابراین برنامه پیشنهادی از افطار تا سحر 5 وعده به شرح ذیل خواهد بود:

افطار، بعد از تمرین،

یک پنجم ساعت پیش از خواب،1 ساعت قبل از سحر و سحر.

در مقایسه با روزهای غیر ماه مبارک که به شرح ذیل تغذیه داشتیم: صبحانه،10صبح، ناهار، عصرانه و شام.

یکی از نکات بسیار مهم و با اهمیت در شیوه غذا خوردن ایده آل چه در افراد ورزش کار مبتدی یا حرفه ای و چه در افراد عادی این است که وعده های غذایی را همیشه کم حجم اما به دفعات مصرف نمود. در شماره های آتی ماهنامه شرح کاملی از تغذیه صحیح آورده خواهد شد تا ترسیم درستی از نحوه تغذیه روزانه داشته باشید.

بنابراین در هر وعده، کم حجم غذا میل کنید ( به درجه ای که در وعده بعدی گرسنه شوید.) حتماً باید آب، نوشیدنی و مایعات دیگر مثل دوغ، هندوانه، خربزه، آش و سوپ در ماه مبارک رمضان در حد اعتدال و بدون ولع مصرف شوند تا غذاهای اصلی ومورد نیاز بدن جذب شده و قوای بدنی و انگیزه کافی برای کار و معاش روزانه و تمرین بعد از افطار وجود داشته باشد. با دعای خیر برای شما در این ماه پر برکت، آرزوی سلامت و تندرستی و پیروزی را برای همه روزه داران عزیز از خداوند متعال داریم.

ذخیره گلوکز پیش از روزه گرفتن

بنابر این انتظار می رود با افزایش علم و دانش خود، به این نکته ظریف توجه کنید که روزه گرفتن ما مسلمانان و رسیدن به خواسته های روحانی درونی، هیچ گونه مناقاتی با تمرینات در این ورزش از نقطه نظر کاهش حجم و وزن نداشته، بلکه با روزه گرفتن می توان به افزایش سرعت فشارهای مصرف پروتئینی و حجم و وزن اضافی یک شوک اساسی وارد ساخته و به تدریج پس از یک ماه روزه گرفتن، نه تنها به وزن و حجم اولیه رسید، بلکه بعلت شوک دادن دستگاه عضلانی و گوارشی، دگرگونی و تحولی جدید در آن بوجود آورد. یکی دیگر از محسنات روزه گرفتن بویژه در افرادی که در زیر پوست، چربی سراسری و یا در ناحیه شکم و پهلو دارای سایز و چربی زیاد بوده و از وزن اضافی چربی در عذاب اند، این است که چربی های انباشته شده و بدون فایده در شرایط گرسنگی مجبور می باشند از طریق تحریک های هورمونی آزاد شده و بسوزند و انرژی مورد نیاز بدن را تامین کنند. بدین ترتیب، هر روز که از ماه مبارک رمضان می گذرد، این گونه افراد احساس سبکی خاص کرده و به راحتی تنفسی و تنظیم ضربان قلب که آرزویشان بوده، به مثابه تنظیم هوای موتور یک اتومبیل می رسند.

آزاد شدن چربی در خون و سوخت و تولید انرژی، احساس حداکثر رضایت از سلامتی را به این گونه افراد می بخشد. بدیهی است این گونه افراد چه ورزشکار و چه غیر ورزشکار به این امر توجه کنند که در مواقع افطار و سحر و فاصله بین این دو، زحمات فوق را هدر ندهند. به عبارتی دیگر با خوردن غذاهای حجیم و پرچرب، شرایط فیزیکی بدن را به حالت پیش از ماه مبارک نگه ندارند که در این صورت پس از اتمام این ماه، نه تنها از وزن بیشتری برخوردار شده، بلکه در صدی هم به چربی قبل از این ماه می افزایند.

مطمئناً قهرمانانی را می شناسید که در دوره مسابقات از نقطه نظر خشک کردن یا کات کردن با اختلاف وزن های زیادی از حجم به کات می رسند.

یعنی بعضی از آنها تا 40 کیلو هم حجم خود را خشک می کنند تا با عضلات خشک به مسابقات برسند. یکی از نکات ظریف حرفه ای بودن همین است که قهرمانان بتوانند با حداقل کاهش وزن و چربی به کات عضلات برسند. اگر در این ماه، افراد پیشرفته و حتی متوسط، نکته ظریفی که در رژیم غذایی ماه رمضان وجود دارد را رعایت کنند، مطمئناً هم ریاضت خشک کردن تا آن درجه را به خود نمی دهند و هم واجبات خود را ادا کرده اند. بنابر این بدون استرس و مجادله درونی می توان به خواسته های روحانی و جسمانی دست یافت.

برنامه رژیم غذایی پرورش اندام کاران در ماه رمضان

علی (ع) ابر مرد تاریخ است و در اعصار گذشته و آینده، زمین زاهدی چون علی به خود ندیده و نخواهد دید. وارستگی و رشادات او آنچنان بود که حتی غیر مسلمانان نیز به شان و منزلتش احترام دارند. منابع و ادیانی غیر از اسلام نیز کتب گوناگونی در باره این شخصیت جهان هستی نگاشته اند.

زمین و زمان در هیبت مردانگی، رشادت، زهد، تقوی، مهر، حامی یتیمان و پناه مسکینان در حیرت است. با شنیدن نام علی لشگریان و دشمنان به ذلت و خواری سرافکنده می شدند.

در میدان جنگ اثری از ظلم و زور باقی نمی گذاشت. قدرت و توانمندی جسمانی اش شکافنده درب خیبر است. در عبادت آنچنان محو معبود می شد که تیر در پای او را در سجده بر تربت پاک خداوندیش می کشیدند. اتفاق و توجه او به فقرا، بر هیچ بنده ای پوشیده نبود. مردی و مردانگی علی در اوج قدرت جسمانی بگونه ای بود که در مقابل ضعفا و مسکینان لرزه بر اندام مبارکش می افتاد. راز نهفته و سینه سوخته خود را شبانگاهان از فرط خباثت ها و کینه توزیهای مردمان نادان و جاهل همچو کوفیان، با چاه سخن می گفت. پدری مهربان و همسری وفادار و دیندار خدایش بود... با آرزوی آنکه مهر علی در دلهایمان جاری و ساری باشد.

تقوی و روزه داری بر جوانان ما بویژه در ورزشی که وزن و حجم در آن از اهمیت بسزایی برخوردار است واجب و مغتنم می باشد. ما هر ساله شاهد استقبال این ماه مبارک توسط دوستداران علی برای فرامین الهی هستیم. احسنت به صفا و نور ایمانی که در دل های آنهاست.

آرزومندیم بتوانیم در نظر حق بنده شایسته و دلهایمان با مطهرین زمانه و محشور بنده صالح باریتعالی باشیم.

فواید روزه در تضمین سلامتی از نقطه نظر پزشکی در ادیان مسلمان و غیر مسلمان بر هیچ کسی پوشیده نیست و خوشبختانه با صراحت می توان بیان کرد که روزه گرفتن برای پرورش اندام کاران نه تنها مفید بوده، بلکه فرصتی است تا در هفته ها و ماده های آینده از پیشرفت اعجاز انگیزی برخوردار شوند.

در اینجا برای عزیزان پرورش اندام کار، شیوه هایی پیشنهاد می شود که نه تنها وزن و حجم کم نشود، بلکه در پایان این ماه مبارک و کمتر از 1هفته تا 10 روز نه تنها وزن احتمالی از دست داده شده جبران گردد، بلکه عبور از خط استپ وزنی و حجمی شما را به شگفتی وا دارد.

همان طور که مطلع هستید، افراد بسیاری را ملاحظه می کنیم که سالهاست علی رغم تغذیه کافی، وزنی را اضافه نمی کنند. زیرا واکنش هورمون و آنزیم های بدن با غذاهای مصرفی عادت کرده و در کاهش و افزایش وزن از طریق غذا به یک حالت ثابت، خنثی، یکنواخت و ادامه دار باقی می مانند.

آگهی

به منظور افزایش بارگیری ذخایر سلول های عضلانی نیاز است تغییراتی در شیوه صرف و عده های غذایی بوجود آید. در علم ورزش و تمرین، یکی از شیوه های افزایش ذخایر انرژی در رشته های مربوطه که هر یک ممکن است از نقطه نظر ذخیره مواد غذایی متفاوت باشند، مانند رشته های سرعتی (مواد قندی)، رشته های قدرتی (کربوهیدراتی- پروتئینی) و رشته های آئروبیکی و استقامتی (چربی) روزه مواد غذایی است. بدین ترتیب که مصرف هر گونه مواد غذایی ای که منجر به همان مواد غذایی و انرژی ای در مسابقه یا تمرین بکار می آید را کاملاً از رژیم غذایی ورزشکار حذف نمایند.

این مطلب بسیار مهم برای مربیان کلیه رشته های ورزشی است که مایلند ورزشکاران در روز مسابقه از انرژی کافی برخوردار باشند. پس از روزه مواد غذایی، این گونه ورزشکاران به مدت1 هفته تا 10 روز، شیوه تغذیه ای را کاملاً دگرگون و معکوس نموده و به عبارتی دیگر اگر ورزشکار یک رشته در روز مسابقه نیاز به مصرف ذخیره انرژی زائی چون مواد قندی داشته باشد از این مدت به بعد، هر نو موادی که واکنش آن در داخل بدن به مواد قندی ختم شود را به شدت به او تجویز می کنند. این امر سبب می شود که ظرفیت مستقل سلول که به علت تشنگی به مواد فوق که تحت شرایط روزه از آن کاسته شده بود، تشنه و تشنه تر شده و با حرص و ولع خارج از تصور به افزایش سطح مستقل سلول و ذخیره مواد مورد نیاز سلول، منجر گردد.

تصویر ذیل قبل و بعد از روزه مواد غذایی ای مثل گلوکز (ATP) در سلول عضله ها را نشان می دهد:

ذخیره گلوکز در سلول عضلانی پس از 7 تا10 روز روزه گرفتن

برخی از مشکلات رایج در روزه داری

برخی از مشکلات رایج در روزه داری

?- یبوست :

یبوست می تواند باعث هموروئید ( بواسیر ) و سوء هاضمه همراه با احساس پری معده شود .

? دلائل : مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نانهای تهیه شده از آرد سفید ( نان لواش و فانتزی ) و کاهش مصرف آب و غذاهای حاوی فیبر ( میوه وسبزی )

? درمان : پرهیز از مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نان سفید ،‌افزایش مصرف آب و استفاده از نانهای سبوس دار ( نان سنگک و جو ) و میوه ها و سبزی ها

?- سوء هاضمه و نفخ :

? دلائل : مصرف زیاد غذاهای چرب ، سرخ کردنی و ادویه دار ، غذاهایی مثل تخم مرغ ،‌کلم ،‌عدس ،‌نوشابه های قندی گازدار مثل کولاها ایجاد نفخ می کنند .

? درمان : پرهیز از غذاهای چرب و نوشابه های گازدار و مصرف آب به جای آن ها

?- افت فشار خون :

تعریق زیاد ، ضعف ، کاهش انرژی ، سرگیجه ،‌رنگ پریدگی و حالت غش که ممکن است هنگام بعد ازظهر در ماه مبارک رمضان اتفاق بیفتد و از علائم افت فشار خون است .

? دلائل : مصرف کم مایعات و نمک

? درمان : خنک نگه داشتن فرد و افزایش مصرف مایعات ونمک

?- سردرد :

? دلائل : به علت عادت به کافئین و تنباکو و قطع آن ، خستگی و عدم استراحت و خواب کافی به علت فعالیت زیاد یا افت فشارخون پدید می آید .

‌? درمان : بهتر است از ? تا ? هفته قبل از ماه مبارک رمضان مصرف مواد حاوی کافئین و تنباکو را کاهش دهید ( نوشیدنی ها و چای های گیاهی فاقد کافئین جایگزین مناسبی به شمار می آیند )

در طول ماه مبارک رمضان برنامه خود را طوری تنظیم کنید که خواب و استراحت کافی داشته باشید .

اگر سردرد به علت افت فشار خون بسیار جدی باشد باید روزه را شکست .

?- افت قند خون :

ضعف ، سرگیجه ، خستگی ، عدم تمرکز ، تعریق ،‌لرزش ، کاهش فعالیت و قدرت جسمانی ، سردرد ، طپش قلب از علائم افت قند خون است .

? دلائل ( در افراد غیردیابتی ) : مصرف زیاد قندهای ساده در وعده سحر چون این امر باعث ترشح زیاد انسولین و افت قندخون در طول روز می شود .

? درمان : پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی قند های ساده

? تذکر : دیابتی ها برای روزه داری باید با پزشک معالج خود و یک متخصص تغذیه مشورت کنند .

?- گرفتگی عضلات :

? دلائل : مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم ، منیزیوم و پتاسیم

? درمان : مصرف غذاهایی که منبع غنی از مواد فوق هستند مثل سبزی ها ، میوه ها ، لبنیات ( مثل شیر ، ماست ، پنیر و کشک ) و خرما

?- زخم معده ، سوزش سر دل ، ورم معده و ...

? دلائل : افزایش اسید در معده خالی باعث این عوارض می شود .

آگهی

سوزش سر دل ابتدا در قسمت فوقانی معده در بالای دنده شروع شده و تا ناحیه گلو گسترش می یابد . غذاهای ادویه دار ، نوشابه های گازدار مثل کولا و نیز قهوه این حالت ها را بدتر می کند .

? درمان : درمان هایی برای کاهش سطح اسید معده موجود است .

? تذکر : افرادی که دچار زخم معده یا ناراحتی های گوارشی هستند باید جهت روزه داری با پزشک معالج خود مشورت کنند .

?- سنگ کلیه :

ممکن است در افرادی که مایعات کم مصرف میکنند اتفاق بیفتند بنابراین توصیه می شود که مایعات زیاد مصرف کنند .

?- درد مفاصل :

? دلائل : افزایش فشار در مفصل زانو هنگام نماز مخصوصاً در افراد پیر و افرادی که دچار التهاب مفاصل هتسند باعث درد ، تورم و ناراحتی می شود .

? درمان : کم کردن وزن ، چون زانوها قادر به تحمل وزن اضافی نیستند .

ورزش و حفظ تناسب اندام باعث کاهش درد می شود و باعث می شود که فرد راحت تر نماز خود را به جا بیاورد .

این ?? نکته را فراموش نکنید

این ?? نکته را فراموش نکنید

پزشکان متخصص از ماه رمضان و نکات بهداشتی برای روزه داران می‌گویند و ده نکته زیر را گوشزد می‌کنند.

?برای جلوگیری از عطش

دکتر عباس شجاعی، متخصص تغذیه

در وعده? سحری از خوردن غذاهای خشک نظیر کوکوسبزی، کوکو سیب‌زمینی، کتلت و گوشت‌های سرخ شده مثل کباب، جوجه کباب و ماهی خودداری کنید.

این غذاها به همراه غذاهایی که ادویه زیادی می‌طلبد، باعث عطش زیاد و ترش کردن در طول روز می‌شوند. مصرف سس مایونز، خامه، سوسیس و کالباس نیز در سحری یا افطاری مناسب نیست، زیرا این غذاها زمینه? بروز ناراحتی‌های گوارشی نظیر ترش کردن را فراهم می‌کنند.

ضمنا خوب است شش تا هشت لیوان آب در فاصله? افطار تا سحر نوشیده شود و برای پیشگیری از احساس تشنگی در طول ساعات روز، لیمو ترش تازه در پایان سحری مصرف شود.

?برای تامین قند خون

دکتر ربابه شیخ‌الاسلام، متخصص تغذیه

استفاده از خرما در ماه رمضان به‌خصوص در هنگام افطار برای تأمین قند خون فرد روزه‌دار بسیار مؤثر است. روزه‌داران سعی کنند به جای غذاهای چرب و سرخ شده، از غذاهای آب پز و بخارپز شده استفاده کنند.

?برای حفظ تعادل در وعده‌های غذایی

دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه

نیازی به حذف هیچ یک از وعده‌های غذایی نیست. در ماه رمضان انسان دچار محدودیت یا محرومیت مواد غذایی نمی‌شود و احتیاج به ذخیره‌سازی مواد غذایی پیش از ماه رمضان وجود ندارد.

با توجه به این که در ماه رمضان یک وعده? غذایی حذف می‌شود، همه? افراد باید حداقل ?? درصد کمتر از ماه‌های عادی غذا بخورند. با مصرف متعادل مواد غذایی در ماه رمضان، بدن فرصت سوزاندن چربی‌های اضافه را پیدا می‌کند. تمامی روزه‌داران باید وعده? سحری را در برنامه? غذایی خود داشته باشند، زیرا حذف این وعده، سلامت‌شان را به خطر می‌اندازد.

?برای جلوگیری از افزایش وزن

دکتر برلیانت بزرگمهر،‌ دبیر انجمن تغذیه ایران

در ماه مبارک رمضان از مصرف بیش از حد غذاهای چرب و شیرین خودداری کنید. روزه‌داران هنگام افطار از مواد غذایی شیرین مانند زولبیا، بامیه و حلوا به مقدار زیاد مصرف نکنند، زیرا باعث افزایش وزن می‌شود.

انجام پیاده‌روی و ورزش در این ماه، توصیه می‌شود. بهتر است روزه‌داران روزه‌شان را با آب ولرم باز کرده و پس از آن از نان، پنیر، گردو و غذاهای گرمی مانند آش استفاده کنند و حتما بین افطار تا شام یک تا دو ساعت فاصله بگذارند و حتما در این زمان آب فراوان بنوشند.

کودکان و نوجوانانی که برای نخستین بار روزه می‌گیرند باید در وعده? سحری، غذای کافی بخورند و همچنین آبمیوه‌هایی مانند هویج و گوجه‌فرنگی را فراوان مصرف کنند زیرا مقدار زیادی ویتامین را به صورت فشرده به بدن آن‌ها می‌رساند.

?برای سلامت روزه‌اولی‌ها

میترا زراتی، کارشناس ارشد تغذیه

فعالیت زیاد نوجوانان روزه‌دار در ماه رمضان منجر به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز می‌شود و این می‌تواند زمینه‌ساز سوء‌تغذیه? خفیف یا شدید باشد.

بهترین ورزش‌ها در طول این ماه، شنا و پیاده‌روی پس از صرف افطار است، چرا که این ورزش‌ها از گرفتگی عضلات و بروز یبوست پیشگیری می‌کنند.

آگهی

?برای ذخیره انرژی

شیده فتاحی، مسؤول واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه? کشور

بعضی از روزه‌داران، بدون سحری روزه می‌گیرند که این امر موجب می‌شود نیازهای تغذیه‌ای تأمین نشده و در نتیجه کمبود بیش از حد انرژی و سوخت ناقص چربی‌ها، ترکیبات کتونی در بدن ایجاد کند که منجر به ایجاد بوی بد دهان و سر درد و دردهای عضلانی می‌شود.

حذف وعده سحری سبب پایین افتادن قند خون (هیپرگلیسمی) می‌شود که منجر به کاهش یادگیری، بی‌حوصلگی و خستگی می‌شود. بنابراین صرف سحری برای همه روزه‌داران به‌خصوص نوجوانان در حال رشد ضروری بوده و سحری باید شامل یک وعده? غذای کامل برای هر فرد باشد، زیرا در طول روز بدن به پروتئین نیازمند است که می‌توان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزیجات در سحری پروتئین‌های مورد نیاز بدن را تأمین کرد.

اگر در ماه مبارک رمضان دچار یبوست هستید می‌توانید از خورشت‌‌های ملین مثل خورشت آلو و دیگر خورشت‌‌های سبزی‌دار استفاده کنید. خوردن انواع سبزی‌های خام و پخته و میوه‌های خیسانده مانند آلو و انجیر به بهبود این وضعیت کمک می‌کند.

مصرف روغن زیتون به همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست مؤثر است. خوردن چای پررنگ و قهوه و کاکائو موجب پیدایش حالت یبوست می‌شود. مصرف آب کافی برای رفع یبوست و دفع سموم و مواد زائد بدن و انجام واکنش‌های بیولوژیکی داخل بدن مفید است.

?برای سلامت روانی

دکتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان‌پزشکی

روزه‌داری در بیماران مبتلا به افسردگی و بیماری‌های خفیف علاوه بر جنبه‌های مذهبی، به عنوان یک شیوه? روان‌ درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آن‌ها را تقویت می‌کند.

روزه‌داری همچنین قدرت اراده و تصمیم‌گیری و توان اجرایی را نیز در آن‌ها افزایش می‌دهد. البته بیماران مبتلا به اختلالات روانی در صورت روزه‌داری، باید علاوه بر تغذیه? مناسب، برنامه‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند.

در صورتی که این بیماران در مرحله? بهبود، از تغذیه? مناسب برخوردار نباشند از نظر مکانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل کرده و به خوبی نمی‌توانند با تغییرات حاصله از نظر سبک زندگی روزانه در این ماه کنار بیایند. در نتیجه با عود و یا تشدید علائم بیماری مواجه می‌شوند که به همین دلیل توصیه می‌شود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یک ماهه خودداری کنند.

?برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه

دکتر کیوان دادخواه، متخصص جراحی کلیه

با توجه به این که در ماه مبارک رمضان، افراد در معرض کم آبی شدید قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع می‌شود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه و سیستم ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار نمایند.

همچنین، افرادی که تشکیل سنگ‌های ادراری در آن‌ها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت ? ماه داشته‌اند و یا هم اکنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است موارد احتیاط را در زمینه? مصرف مایعات رعایت نمایند.

اما روزه‌دارانی که فقط یک نوبت سنگ ادراری درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر می‌توانند روزه بگیرند، هر چند تحت نظر بودن این افراد توسط پزشکان نیز بسیارضروری است.

? برای بیماران کلیوی

دکتر بهروز برومند، فوق تخصص کلیه

بیماران کلیوی که تحت درمان دیالیز قرار گرفته‌اند، باید از روزه گرفتن خودداری کنند. با توجه به این که بیماران دیالیزی قدرت تطابق پرخوری و کم‌خوری را ندارند و بیشتر اوقات هم کم‌اشتها هستند، از نظر پزشکی، قادر به روزه گرفتن نیستند.

?برای سلامت گوارش

دکتر افرا درخشی، متخصص تغذیه

مصرف نان، پنیر، سبزی و مایعات همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام برای جلوگیری از ولع پس از افطار، ?ساعت بعد توصیه می شود.

علاوه بر افطار، درخصوص سحر نیز خوردن غذای کامل توصیه می‌شود. خوردن غذای سحر ضمن افزایش کارایی روزانه، از بروز صدمات سیستم عصبی، چشم و قلب جلوگیری می‌کند. سحری باید شامل یک وعده غذای کاملِ سبک و سرخ نشده باشد.

اوصاف ماه مبارک رمضان در آئینه کلام معصوم«ع»

اوصاف ماه مبارک رمضان در آئینه کلام معصوم«ع»

آیا توبه کننده ای هست...؟

محمد رضا جواهری قسمت دوم

شهر الصیام (ماه روزه)

عبدالرحمن بن بشیر نقل می کند امام زین العابدین(ع) در هر روز ماه رمضان این دعا را می خواند:«بارخدایا این ماه رمضان و ماه روزه است... (18) امام سجاد همچنین در صحیفه سجادیه هنگام ورود به ماه رمضان از این ماه بعنوان (شهر صیام، یاد نموده اند.صوم و صیام در لغت هر دو مصدر و به معنای امساک و خودداری از انجام کاری است. این کار ممکن است گفتن یک سخن با خوردن و آشامیدن یا راه رفتن یا تمتع و لذت جنسی یا فعل دیگر باشد. به اسبی که راه نمی رود صائم گفته و به باد راکد نیز صوم گفته اند.

صوم و صیام از نظر شرع عبارت است از خودداری از کارهای معین در زمان معین با نیت از طلوع فجر تا مغرب مهمترین کارهادر ماه رمضان روزه است. ماه رمضان با روزه شروع می شود و باروزه پایان می پذیرد. ماه رمضان پیوند اساسی و عمیق با روزه دارد.

فراگیرترین و عمومی ترین دعای معصومین (ع) درماه مبارک رمضان در ارتباط با توفیق در روزه گرفتن در این ماه است.

در کتاب شریف مفاتیح الجنان آمده است: پیامبر گرامی اسلام در شب اول ماه مبارک رمضان می فرمودند: حمد و ستایش مخصوص خدائی است که ما را بوسیله توای ماه مبارک گرامی داشت. بار خدایا ما را بر روزه و قیام در این ماه نیرومند گردان.

پیامبر اسلام (ص) هنگامی که هلال ماه رمضان را مشاهده می کردند روبه قبله کرده می فرمودند «خدایا روزه ، نماز و تلاوت قرآن رادر این ماه روزی ما کن» (19) حضرت علی (ع) فرموده اند: « برشما باد به روزه ماه رمضان ، زیرا روزه این ماه سپر نگهدارنده از آتش جهنم است.(20)

شهر الاسلام (ماه اسلام)

امام چهارم امام زین العابدین(ع) هنگامی که شب اول یاروز اول ماه رمضان می رسید دعائی می خواندند. در بخشی از این دعا در صحیفه سجادیه آمده است:«سپاس خدائی را سزا است که ماه خود ، ماه رمضان، ماه صیام، ماه اسلام... را یکی از راههای احسان قرار داد.»

ماه رمضان را ماه اسلام نامیده اند ؛ چون ماه طاعت و فرمانبرداری و تسلیم ، و بندگی و تعمیم و گسترش آن است . یا مقصود ماه دین اسلام است بدلیل اینکه واجب شدن روزه از مختصات امت اسلام و از خصوصیات مسلمانان است . پیامبر گرامی اسلام «ص» در استقبال از ماه رمضان بر روی منبر خطاب به مسلمانان فرموده اند : « خدای متعال شما را به ماه رمضان اختصاص داد»(21)

امام صادق (ع) فرموده اند : «اسلام بر پنج پایه بنا گذاشته شده است : نماز ، زکات ، حج ، روزه و ولایت و در اسلام نسبت به چیزی در سطح ولایت صحبت نشده است(22)

شهر القیام (ماه قیام )

امام علی بن الحسین زین العابدین «ع» در صحیفه سجادیه در دعای خویش هنگام ورود به ماه رمضان ، این ماه را «شهر القیام » نامیده اند . توفیق قیام در ماه مبارک رمضان خواسته معصومین (ع) بوده است و شیعیان را هم به سوی چنین دعایی دعوت می کرده اند . پیامبر گرامی «ص » هنگام ورود ماه رمضان می فرمود:

«حمد و ستایش خدایی را سزاست که ما را به وسیله تو ای ماه مبارک گرامی داشت ، بار خدایا ما را به روزه و قیام در این ماه ، نیرومند و توانا بگردان »

همچنین ایشان در خطبه ای در فضلیت ماه رمضان فرموده اند : ای مردم به تحقیق ماهی شما را فرا گرفت که در آن ماه شبی است که بهتر از هزار ماه است و این ماه ، ماه رمضان است . خداوند در این ماه روزه را واجب کرده و ثواب قیام برای نماز مستحبی در شبی از این ماه را به اندازه نماز مستحبی هفتاد شب در غیر این ماه قرار داده است .(23)

امام زین العابدین (ع ) فرموده اند : “خدایا روزه داری در این ماه رسیدن به آرزوی قیام در این ماه را نصیب من بگردان . (24 )

قیام در این ماه آنقدر ارزشمند و مهم است که امام زین العابدین (ع) در پایان ماه هنگام وداع با آن از خدا می خواهد توفیق قیام در ماه رمضان آینده را نیز به ایشان عنایت کند. اینکه ماه رمضان در بیان ائمه معصومین (ع) ماه قیام نامیده شده احتمال دارد به خاطر یکی از این موارد باشد .

1 ـ برای آن که نمازهای مستحبی در شبهای آن بسیار خوانده می شود و سفارش زیاد بر خواندن آنها شده است . چنانکه بسیاری از علما فرموده اند خواندن هزار رکعت نماز در شبهای آن مستحب است .

پیامبر گرامی ( ص) هنگام ورود به ماه رمضان می فرمودند : “ بار خدایا برای ما در ماه رمضان برکتی قرار ده . ما را بر روزه آن و نمازهای آن یاری فرما و آنها را از ما بپذیر “ (25 )

مرحوم علامه مجلسی در جلد 97 بحار الانوار بابی جداگانه به همین نمازهای مستحبی ماه رمضان اختصاص داده

2ـ از آن جهت که چون سحور و خوردن سحری مستحب است و عموم مردم در دل شب برای تصمیم بر روزه و اجابت دعوت حق بر می خیزند مرحوم شیخ صدوق در من لا یحضره الفقیه هم بابی تحت عنوان ( ثواب السحور ) آورده که در بر دارنده هفت روایت از معصومین ( ع)‌ است .

3 ـ از آن جهت که به طور کلی این ماه ماه قیام برای مبارزه با نفس و وسوسه های شیطانی و حرکت در طریق سیر و سلوک معنوی و خود سازی است ـ‌که مناسب ترین راه برکشاندن انسان به سوی مبارزات مخلصانه و فعالیتهای سیاسی اجتماعی برای خدا و در راه خداست ـ زمینه خودسازی انقلابی در این ماه بیشتر فراهم است .

استاد شهید مرتضی مطهری (ره ) در ارتباط با امتیاز بزرگ و ویژگی انحصاری نهضتهای الهی می گوید . اگر ما تاریخ را بررسی کنیم به این حقیقت می رسیم که در نهضت های مذهبی و دینی ، در نهضت های آسیا چنین چیزی بوده که انبیا فرد را علیه خودش بر می انگیزند . اصلا توبه همین است توبه که واقعا یک حالت عالی انسانی است عبارت است از قیام انسان علیه خودش ، یک قیام اصلاحی . من مخصوصاً یک وقت تعبیرات قرآن در مورد توبه را جمع کردم دیدم تعبیرات خیلی عالی و عجیبی است . قراینن مکرر می گوید : تاب و اصلح یک قیام اصلاحی از درون انسان ، قیام وجدان انسان علیه خودش ، علیه اسراف کاریها و افراط کاری های خویش (26 )

شهر التوبه ( ماه توبه )

پیامبر گرامی (ص ) می فرماید ( شهر رمضان شهر الله عزوجل و هوش هر التوبه ) ماه رمضان ماه خدا و ماه توبه است .( 27 )

در ماه رمضان هر روز این دعا را می خواندند : “ اللهم ان هذا شهر رمضان و هذا شهر التوبه “ بار خدایا این ماه رمضان و ماه توبه است (28 )

رهبر کبیر انقلاب امام خمینی “ره “ در تعریف توبه در کتاب چهل حدیث چنین می نویسد “ “ توبه عبارت است از رجوع از طبیعت به سوی روحانیت نفس بعد از آنکه به واسطه معاصی و کدورت نافرمانی نور فطرت و روحانیت ، محجوب به ظلمت طبیعت شده است “

خدای متعال توابین را دوست دارد. پیامبران همواره انسانها را به سوی توبه که راهی به سوی تکامل و رسیدن به کمال حقیقی است دعوت کرده اند . دست کشیدن از گناه و بازگشت به راه حق ، محور عمده خودسازی و تهذیب نفس است .توبه زیباترین و رساترین نوع عذر خواهی است .

در روایتی پیامبر گرامی اسلام فرموده اند : در شب اول ماه رمضان خدای متعال به فرشتگان فرمان می دهد بهشت را برای روزه داران از امت محمد (ص) آراسته و آماده کنید ، درهای جهنم را بر این روزه داران ببندید و تا پایان ماه باز نکنید و به جبرئیل فرمان میدهد به زمین فرود آی و راه شیاطین را بر امت محمد (ص) ببند که نتواند ایمان و روزه آنها را فاسد کند .( 29 )

اگر چه همیشه راه توبه و بازگشت به سوی پروردگار باز است اما ماه رمضان بهار توبه است . در این ماه زمینه پذیرش و قبولی آن بیشتر فراهم است .

و باز رسول الله در سخنی دیگر فرموده اند : “ خدای متعال در سراسر ماه رمضان می فرماید : آیا توبه کننده ای هست که توبه او پذیرفته شود ؟ ( 30 )

محمد مسلم ثقفی می گوید : امام محمد باقر (ع ) فرشتگان خدا در شب آخر ماه مبارک رمضان به روزه داران بشارت می دهند که پروردگار گناهان شما را آمرزیده و توبه شما را پذیرفت ، به آینده بنگرید که چگونه خواهید بود .(31 )

ائمه معصومین تاکید بسیاری بر اهتمام به توبه در ماه رمضان کرده و در ادعیه ، توفیق توبه از پروردگار را خواسته اند .

اما زین العابدین (ع ) در دعای ماه رمضان می فرمودند : بار خدایا در این ماه جدیت و تلاش و سعی و کوشش و قدرت و نشاط و توبه را روزی من بنما . (32 )

امام خمینی ( ره ) در اهمیت توبه در کتاب چهل حدیث می نویسد ای عزیز بی اعتنا و سرسری از این مقام مگذر تدبر و تفکر در حال خود و عاقبت امر خویشتن کن و به کتاب خدا و احادیث خاتم انبیاء و ائمه هدی ، سلام الله علیهم اجمعین و کلمات علمای امت و حکم عقل وجدانی رجوع نما و این باب توبه را که مفتاح ابواب است به روی خود بگشا و در این منزل که عمده منازل انسانیت است وارد شو و اهمیت به آن بده و از آن مواظبت کن و از خداوند تبارک و تعالی توفیق حصول مطلوب بخواه و از روحانیت رسول اکرم و ائمه هدی سلام الله علیهم استعانت کن و به ولی امر و ناموس دهر ، حضرت امام عصر عجل الله فرجه ، پناه ببر ، البته آن بزگوار دستگیر ی ضعفا و بازماندگان می فرماید و بیچارگان را دادرسی می نماید .

ا ی عزیز مبادا شیطان و نفس اماره وارد شوند بر تو و وسوسه نمایند و مطلب را بزرگ نمایش دهند . وتو را از توبه منصرف کنند و کار تو را یکسره نمایند . بدان که در این امور هر قدر ، ولو به مقدار کمی نیز باشد اقدام بهتر است . اگر نمازهای فوت شده و روزه ها و کفارات و حقوق خدایی بسیار است و حقوق مردم بیشمار است .

گناهان متراکم است و خطاها متزاحم ، از لطف خداوند مأیوس مشو و از رحمت حق نا امید مباش که اگر به مقدار مقدور اقدام کنی حق تعالی راه را بر تو سهل میکند و راه نجات را به تو نشان می دهد .

پاورقی ها :

18 ـ وسائل ج7 ص237 ـ کافی ج 4 ص 75

19 ـ من لا یحضره الفقیه ج 2ص100

20 ـ امالی شیخ طوسی ج2 ص 136

21ـ وسائل ج7ص224

22 ـ محجه البیضاء ج2 ص 122

23 ـ وسائل ج7 ص 227 بحار ج96 ص 359

24 ـ کافی ج4 ، ص 76

25 ـ مفاتیح الجنان ص 300

26 ـ اسلام و مقتضیات زمان اثر استاد مطهری ـ چاپ انتشارات صدرا ج 2 ص 165

27 ـ بحار ج 96 ص 34

28 ـ وسائل ج7 ص 237

29 ـ بحار ج 96 ص 350

30 ـ همان ص 348

31 ـ امالی مرحوم شیخ صدوق ص33

32 ـ من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 105

اهدای خون پس از افطار برای سلامتی افراد بسیار مفید است

اهدای خون پس از افطار برای سلامتی افراد بسیار مفید است

مدیرکل پایگاه انتقال خون قم اعلام کرد: اهدای خون پس از افطار هیچگونه خللی به سلامتی افراد وارد نمی‌کند.

حمید سماک در گفت‌وگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، با اشاره به کاهش میزان اهدای خون در ماه مبارک رمضان خاطرنشان کرد: ما از قبل این کاهش را پیش‌بینی و برای جبران آن به اندازه کافی خون ذخیره کردیم. اما خوشبختانه با مراجعه افراد خیر و نوعدوست جهت اهدای خون پس از افطار ما در این ماه چندان دچار کمبود نخواهیم شد.

وی علت این کاهش اهدای خون را روزه‌دار بودن مردم دانست و افزود: افراد بدانند که اهدای خون پس از افطار نه تنها به سلامتی آنان خللی وارد نمی‌کند، بلکه برای سلامتی و تندرستی آنان نیز مفیدست.

وی میزان خونگیری در استان را مناسب و جوابگوی نیازهای استانی عنوان و اضافه کرد: خوشبختانه با وجود حس نوعدوستی که در مردم استان قم وجود دارد، ما از این لحاظ دچار کمبود نیستیم و امیدواریم که با عنایت مردم به این مساله بتوانیم بدون دغدغه به تامین نیازهای خونی استان بپردازیم.

وی در پاسخ به این که آیا تا به حال گزارشی در مورد تزریق خون آلوده به افراد و ابتلای آنان به بیماریهای خطرناک در قم شده گفت: خوشبختانه تا به حال هیچگونه گزارشی در این زمینه به ما نشده و با تدابیر اندیشیده شده در این زمینه نشده به خصوص در بخش ایمنی خونهای اهدایی این احتمال بشدت کاهش می‌یابد.

وی منکر ریسک‌پذیر بودن خونهای اهدایی نشد و گفت: ما سعی می‌کنیم که از افراد سالم خونگیری بعمل آوریم و از طریق پرسشهایی که از اهداء کنندگان می‌پرسیم سعی می‌کنیم که به سلامت افراد خون می‌دهند پی ببریم البته با توجه به این که در تشخیص بیماری ایدز دوره نهفته دو ماهه (دوره پنجره) وجود دارد این ریسک درکل جهان وجود دارد.

وی افرادی که توان اهدای خون را ندارند به دو گروه تقسیم کرد و افزود: یک گروه از افراد وجود دارند که موقت امکان اهدای خون را ندارند که شامل زنانی که در دوران حاملگی قرار دارند و یا افرادی که گوش خود را سوراخ کرده و یا حجامت در اماکن غیربهداشتی و یا خال‌کوبی کرده و یا مبتلایان به سوزاک و سفلیس به مدت یکسال و... اینها باعث می‌شود که افراد نامبرده به مدت یکسال و تا رفع نگرانیهای موجود از اهدای خون به طور موقت معاف شوند و یا افرادی که به تب مالت و سل مبتلا هستند به مدت دو سال پس از درمان از اهدای خون معاف هستند . همچنین افرادی که جراحیهای بزرگی نظیر برداشتن کیسه صفرا، جراحی تیروئید و ستون مهره‌ها به مدت شش ماه از اهدای خون معاف هستند.

آگهی

کسانی که حساسیتهای دارویی دارند تا یکسال از اهدای خون معاف هستند.

و گروه دوم افرادی که دائما از اهدای خون معاف هستند که این افراد شامل بیماران دیابتی و یا پیوندی و افراد مشکوک به بیماریهای خطرناک برای همیشه از اهدای خون معاف هستند.

همچنین کسانی که دچار ناراحتیهای قلبی و یا کسانی که داروهای قلبی نظیر دیجیتال و نیتروگلیسیرین مصرف می‌کنند اینها نیز نمی‌توانند برای همیشه خون اهداء کنند.

وی در ادامه افزود: ما از افرادی که می‌خواهند خون اهداء کنند درخواست داریم که در ابتدا و یکساعت قبل از اهدای خون به مصرف مایعات بپردازند تا بدن آنها از آمادگی بیشتری در جهت اهدای خون برخوردار باشد.

وی در مورد وضعیت پایگاه روح‌الله گفت: متاسفانه وضعیت پایگاه روح‌الله که بیش از 50 درصد خونهای اهدایی از آنجا تامین می‌شود همچنان لاینحل باقی مانده و ما هنوز در حال رایزنی با اداره اوقاف در این زمینه هستیم.

وی در پایان به تشریح برنامه آینده سازمان پرداخت و افزود: ما در نظر داریم که از طریق همکاری نزدیکتر با صدا و سیما به ترغیب بیشتر مردم در زمینه اهدای خون بپردازیم همچنین در نظر داریم که از اهداکنندگان مستمر خون در مناسبتهای مختلف در رسانه‌های گروهی تجلیل بعمل آوریم.

فرانسه:

در پاریس صندوقهای جمع آوری کمکهای خیریه و صدقه در فروشگاهها و سوپر مارکتها قرار داده شده.از سال 2002 جامعه مسلمانان فرانسه فعالیتهای خیریه خود را آغاز کرد.و اکنون فعالیتهای خود در میان 22 کشور اسلامی گسترش داده و بسته های کمکهای خیریه خود را بدانجا می فرستد.جمع آوری کمکهای خیریه از طریق صندوق اعانات مربوط به یک سنت قدیمی در جنوب بوردو فرانسه است که اکنون به عنوان سنت مسلمانان تبدیل شده است

مالزی:

با آن که مردم مسلمان مالزی مردمی مدرن به حساب می آیند،اما ماه رمضان باشکوهی را برگزار می کنند اکثر زنان در ماه رمضان اوقات خود را در مساجد مدرن و زیبای مالزی می گذرانند.آنها در مساجد قرآن تلاوت می کنند و نماز می خوانند.مساجد کوچک فراوانی در مالزی وجود داردکه از مشتاقان خانه خدا

لبریز است.بسیاری از زنان همراه خانواده خود در مساجد حضور پیدا می کنند.در جشنهای خانوادگی که به مناسبت ماه رمضان بر پا می شود،کودکان قرآن را از بر می خوانند و به همین خاطر از سوی بزرگترها ی خانواده هدیه ای دریافت می کنند. چلو گوشت،چلو مرغ و فرنی از معروفترین غذاهایی است که درزمان افطار تناول می شود.عید فطر بزرگترین جشن در مالزی است.به هنگام عید فطر مردم مالزی سه روز متوالی جشن می گیرند.

اندونزی:

پس از غروب آفتاب کلوپهای شبانه،اتاقهای ماساژ،و مکانهای سرگرمی باز می شود.کافه های و رستورانها از انبوه مشتریان سرازیر شده به این مراکز پر می شوند.در قسمت غربی شهر جاکارتا هزارو یک کلوپ شبانه وجود دارد که به احترام ماه رمضان تا زمان افطار بسته می مانند. در طی ماه مبارک رمضان رستورانها از عرضه مشربات الکلی خود داری می کنند.رستوران چینی ها نیز تا زمان افطار بسته است.شادمانی های شبانه،تفریحات،بازیهای مختلف،غذاهای دریایی همه و همه جزئی از فرهنگ مردم اندونزی هنگام ماه رمضان است.

ترکیه:

کشوری مسلمان با دولتی لائیک است.رستورانهای مک دونالد باز است.گرچه مسلمانان ترکیه به احترام ماه رمضان رستورانهای خود را بسته اند اما هیچ کس را دربستن یا باز گذاشتن رستوران اجباری نیست.بازار بزرگ استانبول و مسجد ایاصوفیه در هنگام افطار حال و هوایی دیدنی دارد.روزه داران با خوردن کباب ترکی و چای روزه خود را می گشایند و برای اقامه نماز به باشکوه ترین مسجد ترکیه می روند.در مسجد جای سوزن انداختن هم نیست.اینجا هر کسی با دوستان و اشنایان خود به مسجد امده است.رمضان شبهای استانبول را رونق بخشیده،کاسبی و خرید و فروش تا حوالی سحر ادامه دارد.

شبکه های تلویزیونی ترکیه بر حجم برنامه های تفریحی خود افزوده اند.بزرگترین برنامه ای که این روزها طرفداران فراوانی پیدا کرده(پاپ استار)است.در این برنامه مردم عادی صدای خود را برای خوانندگی امتحان می کنند و هیئت داوران نیز هر بار تعدادی از شرکت کنندگان را غربال می کند.همچنین کانالهای ترکیه برنامه ها مذهبی در هنگام افطار و سحر تدارک دیده اند.مردم مسلمان ترکیه به ماه رمضان بسان یک جشن ملی می نگرند.

آیین رمضان از آسیا تا آفریقا

ایین سنتی ماه رمضان همپای تمامی اعیاد و و آداب سنتی در جهان ماهیت فرهنگی به خود گرفته

است.در هر گوشه ای از جهان که مسمانی هست ماه رمضان در ظرف فرهنگ بومی آن منطقه قرار می گیرد و آن چنان با سنتهای محلی خو می گیرد که به سختی می توان ماه رمضان را تنها یک مراسم دینی دانست.سنتهای روزه داری در تلفیق با فرهنگ و سنتهای اجتماعی در هر جامعه ای شکلی خاص به خود گرفته است. بطوریکه آداب روزداری به جزئی از نشانه های مردمشناسی یک ملت تبدیل شده است. این آداب خوراکیهای گوناگون و مراسمهای مختلفی از افطار تا سحر را شامل می شود.این گزارش با جستجو در میان خبرهایی که در رسانه های جهان پیرامون ماه رمضان منتشر شده گوشه هایی از مردمشناسی آیین رمضان را به نمایش می گذارد.

افراد در ماه مبارک رمضان باید 3 وعده غذا بخورند

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با صدور اطلاعیه ا ی به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان در خصوص شیوه صحیح تغذیه در این ماه به هموطنان توصیه هایی ارائه کرد.

به گزارش سرویس «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، در این اطلاعیه آمده است: در ماه مبارک رمضان استفاده از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه ها و سبزی ها، گوشت و حبوبات و تخم مرغ و شیر و لبنیات) به منظور حفظ سلامتی بدن و تامین انرژی و نیازهای تغذیه ای بدن توصیه می شود.

در این اطلاعیه با اشاره به این که افراد روزه دار مانند زمانی که روزه دار نیستند باید 3 وعده غذا بخورند که این وعده ها شامل سحر، افطار و شام است، آمده است: در هنگام افطار از غذاهای سبک و مختصر که شامل گروه های غذایی شیر و لبنیات، مانند شیر، ماست و پنیر است و نیز میوه ها، سبزیها، نان و غلات استفاده شود ضمن آن که استفاده از خرما در این ماه به خصوص در هنگام افطار برای تامین قند خون فرد روزه دار بسیار مؤثر است.

در ادامه این اطلاعیه آمده است: استفاده از مواد غذایی آبکی مانند سوپ، آش و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار است با استفاده از سبزیها و میوه ها در هنگام سحر و افطار موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار است با استفاده از سبزیها و میوه ها در هنگام سحر و افطار که منبع خوبی از فیبر هستند نیز فرد روزه دار دچار یبوست نمی شود.

در اطلاعیه وزارت بهداشت به هموطنان توصیه شده است: پس از افطار و تا قبل از خواب، مایعات به خصوص آب بنوشند که بدن دچار کم آبی نشود و نیز به جای غذاهای چرب و سرخ کرده از غذاهای آب پز و بخارپز شده استفاده کنند.

در ادامه این اطلاعیه آمده است: افراد در مصرف انواع شیرینی ها در هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال دارد. همچنین مصرف انواع آش ها همراه با کشک و یا ماست، غذای مناسبی برای افطار است.

در این اطلاعیه به جوانان روزه دار توصیه شده است که سعی کنند هر روز در هنگام سحر و افطار از هر چهار گروه غذای اصلی یعنی نان و غلات، شیر و لبنیات، گروه گوشت و تخم مرغ و حبوبات و گروه میوه ها و سبزی ها استفاده کنند.

اغلب بیماری های گوارشی با روزه داری بهبود می یابند

روزه باعث تقویت عملکرد سیستم های بدن و اغلب بیماری های گوارشی با روزه داری بهبود می یابند.

دکتر حسین خدمت فوق تخصص گوارش و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با خبرنگار سرویس بهداشت و درمان ایسنا، اظهارداشت: گیرنده های موجود در معده و روده میزان مصرف غذا را تنظیم می کنند که این گیرنده ها در طور ماه رمضان با روزه داری بازسازی می شوند.

وی افزود: عملکرد بسیاری از سیستم های بدن همانند دستگاه گوارش، کبد، کلیه و اعصاب در ماه رمضان تقویت شده و پس از آن بهتر می توانند به هضم و جذب غذا بپردازند؛ همچنین اکثر بیماری های گوارشی با روزه بهبود می یابند و بیماری هایی نظیر چاقی، چربی و فشارخون بالا و بیماری های شایع دیگر نیز با روزه داری قابل درمان هستند.

دکتر خدمت با بیان اینکه برخی بیماری ها با روزه داری بهبود می یابند، اضافه کرد: سوءهاضمه بیماری است که در حدود 30 درصد افراد بروز می کند که افراد در دوره ای از زندگی دچار این بیماری می شوند که با درد بالای شکم، نفخ، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ ظاهر می گردد که در طول روز این علایم تشدید شده و این بیماران با روزه داری به میزان قابل توجهی بهبود می یابند.

به گفته ی این استاد دانشگاه، کولیت عصبی یکی از بیماری های شایع دستگاه گوارش که اغلب در جوانان بروز می کند و در زنان شایع تر از مردان بوده و حدود 20 درصد افراد به آن مبتلا هستند که با یبوست، نفخ و درد شکم همراه است؛ از آنجایی که مصرف غذا عامل اصلی تشدید این بیماری است لذا روزه داری و کاهش میزان مصرف غذا موجب بهبود این بیماری می شود.

این فوق تخصص تصریح کرد: رفلاکس معده نیز از بیماری هایی است که با روزده داری بهبود می یابد، حدود 7 درصد افراد به این بیماری مبتلا هستند به طوری که مواد غذایی با ترشحات معده به طرف مری حرکت و موجب بروز سوزش و یا تورم را در مری و حنجره ایجاد می کند که مبتلایان به این بیماری نیز مشروط بر اینکه در فاصله ی بین افطار و سحر پرخوری نکنند بهبود می یابند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: رعایت اصول تغذیه برای روزه داران بسیار اهمیت دارد و این افراد افطار را باید با مصرف مایعات سبک، گرم، بدون شیرینی و چربی آغاز کنند سپس غذا را به تدریج میل نمایند.

دکتر خدمت، وجود تنوع در ژریم غذایی را ضروری دانست و افزود: بهتر است افراد نوعی تنوع در رژیم غذایی ایجاد کنند تا در طول روز قادر به روزه داری باشند؛ بروز ضعف و کاهش قدرت جسمی برای روزه داران امر طبیعی است و این ضعف عامل بازسازی کبد و مواد ذخیره شده در استخوان، غدد و سیستم های بدن است.

دکتر خدمت در پایان خاطرنشان کرد: روزه داران از مصرف مایعات فراوان در هنگام سحر خودداری کنند

الگوی تغذیه پس از رمضان

ماه رمضان هم رو به پایان است. امسال ماه رمضان چطور بود؟ خیلی احساس تشنگی می کردید یا خیلی گرسنه می شدید؟ ضعف و سرگیجه اغلب روزها شما را آزار می داد یا نه؟ و... این ماه فرصت مناسبی بود تا عادات غذایی نامناسب را کنار بگذارید و عادات غذایی صحیحی را که برای حفظ سلامت مفیدند، همیشه به کار ببرید، این ماه، زمان مناسبی بود تا عادت کنیم که راس ساعت مشخصی غذای بخوریم، از میوه ها و سبزی ها بیشتر استفاده کنیم و نوشیدن آب زیاد را یکی از عادات هر روزه خود قرار دهیم و .

کمتر چربی بخورید

چربی ها از گروه های غذایی هستند که مصرفشان به شدت محدود می شود و ماه رمضان نیز به دلیل ایجاد احساس سنگینی و ترش کردن کمتر توصیه می شوند.

از این رو، همواره متخصصان تغذیه که مصرف مقداری چربی را ضروری می دانند، توصیه می کنند مصرف چربی بیشتر از 30 درصد کل انرژی دریافتی نباشد.

بنا به نظر متخصصان تنها 35 درصد افراد جامعه در حد نسبتا خوب و متعارف تحرک بدنی دارند و با این توصیف رشد فرآیند چاقی در جامعه دور از ذهن نیست و دیگر این که شیوع چاقی در زنان 2/5 برابر بیشتر از مردان است.

به عقیده متخصصان، روزه گرفتن در ماه رمضان موجب کاهش چربی خون و به تبع آن کاهش سکته قلبی و مغزی می شود. این ماه فرصت مناسبی است تا افراد عادات غلط مصرف غذاهای پرچرب را کاهش دهندکه به تبع آن، مواد زائد بدن دفع یا کاهش می یابد البته برای این منظور نوشیدن آب ضروری است.

به کیفیت رژیم غذایی تان توجه کنید.

به گفته محققان، حدود 40 درصد مردم کالری بالایی مصرف می کنند اما ازنظر آهن، کلسیم و سایر ریزمغذی ها مصرف آنها پایین است.

ضمن این که 20 درصد مردم نیز کالری کم مصرف می کنند که دچار سوءتغذیه می شوند.

دکتر سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه در زمینه پیروی از یک رژیم غذایی مطلوب به روزه داران می گوید: مصرف مواد غذایی حاوی قند ساده و آب زیاد هنگام افطار می تواند ظرف مدت زمان کمی سطح قند خون را به حد طبیعی برساند که برای تضمین عملکرد مناسب سلول های مغزی و دیگر سلول های عصبی بسیار حیاتی است. البته باید توجه داشت در این میان مصرف مواد پروتئینی با ارزش بیولوژیک بالا در کنار این مواد قندی می تواند روند جایگزینی گلیکوژن را سرعت بخشد.

وی با اشاره به این که خرما با داشتن قند بالا، فیبر، کربوهیدرات، پتاسیم و منیزیم یکی از مواد غذایی مناسب برای افطار است، می گوید: مصرف آبمیوه های طبیعی و سوپی که از مخلوط حبوبات، غلات و سبزیجات تشکیل شده ، هنگام افطار مناسب است و می تواند با تنظیم سطح قند خون، آب و الکترولیت ها، شرایط بدن را به حالت طبیعی بازگرداند.

در نتیجه شما می توانید با ادامه این الگوی تغذیه در طول سال، به حفظ سلامت خود کمک کنید.

نکته مهم دیگری که این روزها می توانید آن را به صورت عادتی همیشگی درآورید، آن است که غذا را هر روز راس ساعت مشخص میل کرده و از یک برنامه منظم پیروی کنید.

بیشتر میوه و سبزی بخورید

حتما می دانید که میو ه ها و سبزی ها از منابع غذایی ویتامین ها و مواد معدنی بوده، برای سلامت بسیار ضروری هستند و هر روز باید مقدار معینی از این گروه های غذایی را دریافت کرد. دکتر مظهری درباره مصرف میوه و سبزی ها در ماه رمضان می گوید: در مدت روزه داری شرایط فیزیولوژیکی بدن در وضعیتی قرار می گیرد که سطح رادیکال های آزاد افزایش می یابد. از این رو مصرف زیاد سبزی ها و میوه ها (خصوصا مرکبات) پس از مصرف غذای بعد افطار، علاوه بر تسهیل هضم غذا، تامین کننده ویتامین ها، املاح معدنی و فیتوکمیکال هایی است که برای عملکرد طبیعی بدن و خنثی کردن رادیکال های آزاد لازم است. نکته ای را که باید هنگام مصرف میوه ها و سبزی ها به خاطر بسپارید آن است که هرگز میوه و سبزی را با هم میل نکنید، زیرا هر یک از آنها برای هضم به آنزیم خاصی نیازمندند و ترشح هم زمان این آنزیم ها می تواند اختلال در هضم را به همراه داشته باشد. به علاوه تا جایی که امکان دارد از میوه و سبزی تازه استفاده کنید که هیچ نوع فرآیندی روی آنها انجام نشده و هر روز حداقل از سه نوع میوه استفاده کنید و سه تا پنج لیوان سبزی.

همیشه آب زیاد بنوشید

حتما شنیده ایدکه نوشیدن زیاد آب به دفع سموم بدن کمک می کند وحتی موجب بهبود سوخت و ساز چربی ها شده، در اصلاح روند لاغری موثر است. به علاوه این نوشیدنی که این روزها به عنوان یک ماده مغذی شناخته شده و به کاهش خستگی، تولید ادرار و کاهش دمای بدن کمک می کند.

دکتر مظهری با تاکید بر روزه داران برای نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب گفته است: بهترین زمان دریافت آب، زمان بین افطار و خواب است. نوشیدن آب کافی در این فرصت علاوه بر جلوگیری از بروز کم آبی هنگام روزه داری، می تواند نقش بسیار مهمی در سم زدایی از دستگاه گوارش ایفا کند. حتما می پرسید به طور کل در چه زمان ها نباید آب نوشید؟ باید به شما بگوییم نیم ساعت قبل از یک وعده غذایی و دو ساعت بعد از آن نباید آب نوشید. اگر قبل از اینکه معده شما به طور کامل غذایی را هضم کند، آب بنوشید، ترشحات معده شما رقیق و هضم غذا با مشکل روبرو می شود. به علاوه همه مایعاتی که در آن زمان دریافت می شود، همراه با غذاهای حمل شده، سبب افزایش وزن می شود.

نوشیدن لبنیات را جدی بگیرید.

شیر و لبنیات از مهم ترین مواد غذایی به حساب می آیند که مانع بروز پوکی استخوان شده، قسمت عمده پروتئین مورد نیاز بدن را تامین می کنند. در ماه رمضان نیز بر مصرف این گروه غذایی به خصوص برای بازکردن روزه تاکید شده است. شما می توانید با عادت کردن به مصرف مقادیر معینی شیر، ماست و دوغ به حفظ سلامتی خود کمک کنید. تحقیقات نشان داده است، مصرف مواد یا غذاهای حاوی کلسیم ازجمله لبنیات از ایجاد سنگ های کلیوی پیشگیری یا از رشد آنها جلوگیری می کند. به گفته محققان مصرف مواد کلسیم دار و گنجاندن کلسیم در رژیم غذایی به میزان مناسب یکی از موثرترین راه های پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه است، در گذشته تصور می شد، هر ماده ای که کلسیم زیاد داشته باشد باعث تشکیل بیشتر سنگ های کلیوی است اما مطالعات مبتنی بر شواهد دقیق در 10 سال گذشته نشان داده است مصرف مواد حاوی کلسیم، اغلب موارد نه تنها منجر به ایجاد سنگ های کلیوی یا تشدید این بیماری نمی شود بلکه در جلوگیری از رشد آنها بسیار موثر است . بنابراین اگر در برنامه تغذیه روزانه لبنیات و مواد کلسیم دار به میزان کافی گنجانده شود، آمار ابتلا به سنگ کلیه - که یکی از شایع ترین بیماری های کلیوی همه سنین در کشور است - کاهش می یابد و از بسیاری امراض و عوارض دیگر نیز پیشگیری می کند.