منحة فاطمة بعد وفاة رسول الله صلی الله علیه و آله

نوشته: عبدالله الناصر

ناشر: انوار الهدی

محل نشر: قم

سال نشر: 1380

تعداد صفحه: 246.

این کتاب، پژوهشی است در بررسی مصیبت‌ها و محنت‌های وارد شده بر فاطمه زهرا (س) پس از رحلت پیامبر (ص) با استفاده از نصوص تاریخی معتبر اهل سنت.

براساس باور نویسنده کتاب، از آنجا که این دشمنی‌ها و کینه‌ورزی‌ها نسبت به انسیه حوراء (ع) به خاطر مقاومت ها و موضع گیری آن حضرت در مقابل انقلاب و کودتایی بود که منافقان پس از رحلت پیامبر ایجاد کردند ؛ پس به ناچار می‌باید به دورانی پیشتر رفت و تاریخ بعثت نبوی را ورق زد و اهل بیت را در آینه آن تاریخ دید و جایگاه دینی و سیاسی آنان را نظاره کرد ،تا بتوان به نتایج و پیامدهای سقیفه نایل شد.

آغاز کتاب وصیت ها و سفارش‌های نبوی به اهل بیت و تحذیر از دشمنی و کینه ورزی نسبت به آنان است و سپس گزارشی از فضایل فاطمه زهرا (س) در قرآن و احادیث نبوی .

در فصل اول تا سوم، حادثه سیاه هجوم به خانه فاطمه زهرا (س) و آتش زدن در و سقط حضرت محسن(ع) ، از کتب مهمترین نویسندگان اهل سنت مانند ابن قتیبه، یعقوبی، جوهری،‌ابن أبی شیبةطبری، اندلسی، ابو الفداء و بسیاری دیگر بررسی شده است.

در فصل چهارم این اثر، به تفصیل به مسأله فدک پرداخته شده و جایگاه تاریخی -فقهی آن کاوید شده و خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) و مواجهه خلفا با مسأله فدک مطرح شده است.

در پنجمین فصل این کتاب، خطبه حضرت زهرا (س) در میان مهاجران و انصار ذکر شده و روایت‌های تاریخی مختلف از آن و همچنین احتجاجات ایشان و غضب حضرت بر مردم آن عصر گزارش شده است.

کلبه احزان

نویسنده: عباس قمی

مترجم :محمد باقر محبوب القلوب

ناشر: نشر آفاق

محل نشر: تهران

سال نشر: 1379

تعداد صفحه: 315

مؤلف بزرگوار این کتاب، دریچه‌ای به حوادثی از زندگانی حضرت زهرا(س) گشوده و با بهره‌گیری از احادیث معتبره، به شرح آن‌ها پرداخته است.

نام اصلی کتاب «بیتالأحزان فی مصائب سیدةالنوان» (خانه غم‌ها در مصیبت‌های سرور زنان ) است و شامل چند باب و یک بخش پایانی است.

یکم :بیان ولادت، نامها و کنیه‌های حضرت زهرا (س).

دوم: فضایل و مناقب ایشان، مصحف فاطمه (س)، جایگاه ایشان نزد خداوند، پارسایی ایشان، فاطمه پس از رحلت پیامبر (ص) ، ازدواج حضرت زهرا (س).

سوم: سقیفه و توطئه های منافقان، سروده‌هایی درباره سقیفه، چگونگی بیعت گرفتن از امیرمؤمنان (ع) خطبه طالوتیه، جمع و تنظیم قرآن، احتجاج حضرت زهرا (س) با ابوبکر، حوادث خانه حضرت زهرا(س) ، آتش زدن در، غضب فدک و ...

چهارم: سوگواری و عزاداری حضرت زهرا (س) کنار قبر پدر، سخنان حضرت به خلیفه اول و دوم در بستر بیماری، عیادت زنان مهاجر و انصار، وصیت حضرت حضرت زهر ا (س) و شهادت حضرت ،دفن ایشان و شکوائیه امیر‌مومنان(ع) و مناقشه عصر با علی(ع) ‌، روزگار حضرت زهرا (س) پس از رحلت پدر.

مؤلف در این کتاب با استفاده از مصادر اولیه اهل سنت کوشیده است تا باورهای اعتقادی و تاریخی شیعه را، تبیین و تحلیل کند. ترجمه روان و نثر لطیف پارسی کتاب هم، ارزشمند اثر را مضاعف کرده است.

فاطمه زهرا (س) در پرتو خورشید محمدی

نویسنده: عبدالفتاح عبدالمقصود

مترجم: دکتر سید حمید طبیبیان

ناشر: شرکت سهامی انتشار

محل نشر: تهران

سال نشر: 1381

تعداد صفحه: 1062

این کتاب ترجمه ای است از اثر استاد، عبدالفتاح عبدالمقصود، نویسنده بزرگ مصری با عنوان «فی نور محمد، فاطمةالزهراء» که در تاریخ حیات و زندگی حضرت زهرا (س) نگارش شده است.

نثر این اثر، داستانی و بسیار روان است و در عین مراجعه به منابع تاریخی و حدیثی بسیار، به دلیل روش نگارشی ویژه‌اش به هیچ روی ارجاع و پاورقی ندارد.

جلد اول کتاب در پنج بخش تنظیم شده است:

در بخش یکم کتاب، فصلهایی با این عناوین دیده می‌شوند: آتش در کعبه، کشتی با موم، از در صفا، ردا و سنگ، پیامبر موعود و ستاره زهرا (س).

بخش دوم را، برش‌هایی با نام: دیداری برای جاودانگی، به مانند مروارید پنهان، عصر فاطمه به رنج‌ها نه به سال‌ها، تنه شاداب است و شاخه‌ها بارور، اشکهایی در حرم و یکتا پرستان شامل شده‌اند.

در بخش سوم می‌خوانیم: خدیجه اندوه همه را بر دوش می‌کشید، هرگز به تو نخواهد رسید، سالهای گرسنگی، خروج و دختر کم گریه مکن.

در بخش چهارم در ذیل این عناوین سخن گفته شده است :آیا تخته سنگ سبز می‌شود، پیمان با خدا، بهره سوداگری ،‌دور از مکه و سواران جنگاور جناح .

در بخش پنجم کتاب، که آخرین بخش از جلد اول کتاب است می‌خوانیم: در آباد بوم آرامشی و آشتی ؛ فاطمه و کمال ؛ خشنودی و خشم فاطمه خشنودی و خشم خداست؛‌دلها به فاطمه کشش یافت. در جلد دوم این اثر، بخش‌های ششم تا یازدهم قرار گرفته‌اند.

عنوان بخش‌های زیر، چنینند:

بخش ششم: خواستگاری علی از زهرا، جدا شدن زینب از زید، پسران نه پسرخواندگان، و خدایا این دو از منند و من از این دو.

بخش هفتم: جشن عروسی، گردنبند خدیجه، در آستانه مادر شدن، بر دامنه کوه احد، شمشیرهایی در دست‌های نرم حسن و حسین دو ستاره درخشان.

بخش هشتم: کشندگان پیامبر، داستان اخگر و تخته سنگ، ای برادر، بوزپنگان و رحلت پیامبر.

بخش نهم: فدک، خواسته‌های خلفا در گذر دویست سال، خشنودی فاطمه خشنودی من است و مرزهای فدک.

بخش دهم: آنچه پیامبر به شما داد بپذیرید، خمس‌ها و سهم‌ها، نه دیناری به جای گذاشت و نه درهمی و باز داشتن یا خودداری کردن.

بخش یازدهم: آیا نبوت میراث است، گفتند... و خدا گفت: فدک چیست؟ نثر بسیار لطیف و شعر گونه این اثر، حلاوت و طراوت خاصی بدان بخشیده که آن را بسیار خواندنی کرده است.

بهشت ارغوان

نویسنده: سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا)

محل نشر: قم

ناشر: پارسایـان

سال نشر: 1375

تعداد صفحه :262.

این اثر ترجمه‌ای از کتاب «و کانت صدیقة» نوشته کمال السید است که به قلم سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) به پارسی بر‌گردانده شده است.

این اثر تلاشی است برای باز شناسی جنبه انسانی شخصیت حضرت زهرا (س) .

نام دیگر این اثر، قصه ناتمام صدیقه است.

الموسوعة الکبری من فاطمه الزهرآ(ع)

نویسنده: اسماعیل انصاری زنجانی خویی

ناشر: نشر دلیل ما

محل نشر: قم

سال نشر: 1380

دایرةالمعارف نویسی و موسوعه نگاری کاری است دقیق، علمی، کاربردی و نتیجه‌مند و از دیگر سوی، طاقت‌گیر، پر‌محدوده، مواج و زمان بر.

معمولاً مسایل و موضوعاتی، در قالب دایرة المعارف‌ها ارایه و نموده می‌شوند که سزا‌مندی و شأنیت والا و فاخری داشته باشند. موضوع «فاطمه زهرا(س») که بسی کران ناپیدا و ژرف و فرا‌بشری است، می‌طلبید که در هندسه و قالبی دایرة المعارفی، کاویده و عرضه شود.

بسی فرخنده و فرحناک بود که شاهد طلوع اولین دایرة المعارف بزرگ حضرت زهرا (س) در دنیای تألیف و پژوهش هستیم. «الموسوعةالکبری عن فاطمةالزهرآء (س») که حاصل دوازده سال تلاش و کاوش و پژوهش است. آرام‌آرام شکفته و به بار می‌نشیند. برای به سامان کردن و طراحی و مهندسی این دایرةالمعارف بزرگ، بیش از سی هزار منبع مورد مراجعه قرار گرفته که تعدادی از آنها بطور مستقیم به حضرت زهرا (س) مربوط بوده و پاره‌ای هم به گونه ضمنی و برشی با ایشان پیوند دارد.

برای این موسوعه بزرگ، مقدمه مفصل و دامن گستری هم، تهیه شده است. مهم‌ترین فصل‌های این مقدمه به قرار زیر‌ند:

1. عظمت حضرت زهرا (س) در طول 14 قرن

2. گام‌های اولیه و اساسی در تدوین موسوعه حضرت زهرا (س)

3. گذری بر نتایج تألیفات مربوط به حضرت زهرا (س) در 14 قرن.

4. آماری درباره تألیفات مربوط به فاطمه (س).

5. روش تألیف موسوعه و مراحل آماده سازی آن.

6. فهرستی از منابع موسوعه

7. جمع بندی مختصری از زندگی حضرت زهرا (س).

1- حضرت زهرا قبل از این عالم.

2- حضرت زهرا در این عالم.

3- حضرت زهرا پس از این عالم.

بخش اول که به حضرت زهرا (س) قبل از این عالم اختصاص دارد، شامل سه بخش است:

1- آغاز خلقت حضرت.

2- خلقت حضرت قبل از خلق آدم.

3- خلقت نورانی حضرت.

بخش دوم که مربوط به حضرت زهرا (س) در این عالم است، کلیه مراحل زندگی حضرت زهرا (س) در این جهان را به طور کامل کاویده و در ده بخش اساسی چیده است؛ این بخشها عبارتند از: ولادت، ازدواج، دوران پدر و اصحاب، بعد از رحلت پدر، شهادت حضرت، زندگی شخصی حضرت، مختصات حضرت، دوستان و دشمنان حضرت، اوصاف حضرت و متعلقات حضرت.

بخش سوم که در بر دارنده مطالب مربوط به حضرت زهرا (س) پس از این جهان است، شامل پنج قسمت است: جلالت حضرت در محشر، با پیامبر در محشر، با امام حسین در محشر، شفاعت حضرت و حضرت زهرا در بهشت.

- این کتاب، شامل تمام متون، اسناد و منابع مربوط به جوانب و زوایای گونه گون زندگی صدیقه طاهره (س) است.

در هر موضوع، ابتدا متون حدیثی و تاریخی و تحلیل‌های علمی به طور کامل آورده شده و سپس منابع آن -هر چند متعدد و بسیار باشد- ذکر شده است. گفتنی است، احادیث فراوان موجود در این اثر، همگی با سند کامل نقل شده‌اند. استخراج و گردآوری و تدوین این موسوعه، از سال1410 هـ.. ق. آغاز شده است. از این مجموعه بلند بیست جلدی، تا کنون چهار مجلد توسط انتشارات دلیل ما، عرضه شده است. امیدواریم که در آینده نه چندان دور شاهد طلوع دیگر مجلدات این اثر باشیم.

آثار برگزیده فاطمی، در پنجمین دوره کتاب سال ولایت

علیرضا هزار

مراسم کتاب سال ولایت، پنج سالی است که به همت وزارت ارشاد دوستان دانش پژوه ولایت دوست، در شهرهای مختلف کشور برگزار می‌شود.

پنجمین دوره کتاب سال ولایت در استان گیلان، شهر رشت برگزار شد. جایزه ویژه این دوره به آثار نگاشته شده درباره حضرت زهرا (س) ، تعلق گرفت. در این نوشتار، کوشش شده بتا مهمترین کتابهای برگزیده و تشویقی مربوط به حضرت زهرا (س) را که در این دوره مطرح شدند معرفی کنیم.