شهر البرکه (ماه برکت)

پیامبر گرامی (ص) در توصیف ماه رمضان چنین فرموده اند: شهر رمضان شهر الله عز و جل و هو شهر البرکه ماه رمضان ماه خدا و ماه برکت است. (16) صاحب مفردات می گوید:

برکت، ثبوت خیر و خوبی الهی در شئ است و مبارک آن چیزی است که در او خیر است.

ماه رمضان منشاء و مبداء و مرکز و محور خیر و برکت است و در روایات متعددی ماه مبارک نامیده شده است.

سلمان فارسی (رض) می گوید: پیامبر گرامی (ص) در آخرین روز ماه شعبان فرمودند: ای مردم! ماه رمضان، ماه مبارک شما را فرا گرفت.(17)

در جای دیگر فرموده اند: این ماه رمضان ماه مبارکی است، روزه در آن را خداوند واجب گردانید، درهای بهشت در این ماه باز و دستهای شیاطین بسته است. (18)

امام صادق (ع) می فرماید: هنگامی که ماه رمضان می رسید پیامبر گرامی (ص) می فرمودند: بار خدایا در ماه رمضان برای ما برکت بده و ما را به روزه و نماز آن یاری نما و کارهای ما را در این ماه قبول فرما.

حارث نضری می گوید: امام صادق (ع) در آخر ماه شعبان فرمودند: ماه مبارکی که قرآن در آن نازل شده فرا رسید. (19)

ابی محمد هارون بن موسی تلعکبری نقل می کند امام صادق (ع) فرمودند: با فرا رسیدن ماه رمضان بگو بار خدایا ماه مبارک رمضان ماه نزول قرآن فرا رسید از تو می خواهم که مرا در این ماه بیامرزی و به من رحم کنی و من را از آتش جهنم نجات بدهی .(20)

خداوند ما را از بهره مندان این ماه پر خیر و فضیلت قرار دهد. آمین

شهر الطهور (ماه طهارت و پاکیزگی)

امام چهارم حضرت علی بن الحسین (ع) در صحیفه سجادیه در دعای خویش هنگام رسیدن ماه رمضان، این ماه را شهر الطهور نامیده اند، راغب اصفهانی در توضیح این کلمه در مفردات می نویسد: طهارت دو قسم است طهارت جسم و طهارت روح و کلمه طهور بر وزن فعول در لغت یا مصدر است همچون وضوء و وقود و یا اسم است: اما غیر مصدر همچون فطور که اسم است برای آنچه با آن افطار می شود و یا صفت است همچون رسول و طهور آنگونه که اصحاب شافعی گفته اند از نظر لفظ به معنای مطهر نیست زیرا فعول از افعل و فعل بنا نمی شود فقط از فعل بنا می شود ولی طاهر دو قسم است یکی آنکه طهارت از خودش تجاوز نمی کند. مثل طهارت لباس که طاهر غیر مطهر است و دیگری طهارتی است که طهارت از خودش تعدی می کند و خدای متعال به همین اساس آب را طهور نامیده است که پاک و پاک کننده است.

ماه رمضان ماه پاک شدن و ماه پاکیزگی است. به تعبیری هم خود ماه پاک است و هم طهارت از آن به انسانها سرایت می کند و آنها را پاک می کند. در این ماه فصل نوینی از طهارت به روی انسان گشوده می شود.

امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) می فرماید: هنگامی که هلال ماه رمضان را دیدی بگو: اللهم انی اسئلک خیر هذا الشهر و طهوره. بار خدایا خیر و خوبی این ماه و پاکی آن را از تو درخواست می کنم. (15)

امام سجاد در صحیفه، در دعای وداع با این ماه می فرماید: درود بر تو برای آنکه با برکات و نیکیها بر ما وارد شدی و پلیدی گناهان را از ما شستی.

شهر الانابه (ماه بازگشت به سوی خدا)

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله ص در توصیف ماه رمضان می فرماید: هو شهر الانابه ماه رمضان ماه انابه است. (13)

امام علی بن الحسین زین العابدین (ع) نیز چنین فرموده اند: هذا شهر الانابه این ماه، ماه انابه است.(14)

راغب اصفهانی در مفردات خود در توضیح این کلمه می نویسد: النوب رجوع الشی مره بعد اخری و الانابه الی الله تعالی الرجوع الیه بالتوبه و اخلاص العمل. توبه بازگشتن به سوی چیزی است مرتبه ای بعد از مرتبه دیگر و انابه به سوی خداوند بازگشتن به سوی اوست با توبه و اخلاص عمل.

امام خمینی (ره) در ارتباط با تفاوت توبه وانابه در چهل حدیث این گونه نوشته اند: حقیقت توبه رجوع از احکام و تبعات طبیعت است به سوی احکام روحانیت و فطرت. چنانکه حقیقت انابه رجوع از فطرت و روحانیت است به سوی خداوند و سفر کردن و مهاجرت نمودن از بیت نفس است به سوی سر منزل مقصود. پس منزل توبه مقدم بر منزل انابه است.

امام سجاد (ع) در دعای هر روز ماه رمضان از خدای متعال چنین می خواسته اند: اللهم ارزقنی فیه الانابه بار خدایا در این ماه انابه را نصیب و روزی من بگردان.

شهر العتق (ماه رهایی از آتش)

رسول خدا در اهمیت ماه رمضان فرمودند: شهر رمضان شهر الله عز و جل و و هو شهر العتق من النار ماه رمضان ماه خدا و ماه آزادی از آتش است (8) امام زین العابدین (ع) نیز در دعایی که در ماه رمضان هر روز می خواندند این ماه را شهر العتق من النار نامیده اند.(9)

پیامبر گرامی در ارتباط با فلسفه نامگذاری ماه رمضان به ماه آزادی از آتش می فرمایند: ماه رمضان را شهر العتق نامیده اند چون در هر شب و روز این ماه ششصد بنده از آتش آزاد می شود ودر آخر آن هم مثل آنچه در گذشته آزاد شده آزاد می شود.(10)

و در کلام دیگر می فرمایند: کسی که در ماه رمضان روزه بگیرد و شهوت و زبان خویش را حفظ کند و از اذیت و آزار دیگران خودداری کند خداوند متعال او را از آتش جهنم نجات می دهد و آزاد می کند.(11)

امام محمد باقر (ع) نیز می فرمایند هنگامی که حضرت موسی بن عمران (ع) با خدای متعال سخن گفت پرسید: خدایا پاداش کسی که در روشنایی روز به خاطر رضایت تو روزه بگیرد چیست؟ خدای متعال به او وحی کرد: ای موسی بهشت من و امان از ترس روز قیامت و آزادی از آتش جهنم، پاداش اوست.(12)

شهرالمغفره (ماه بخشایش)

پیامبر گرامی ص در فضیلت ماه رمضان فرموده اند: شهر رمضان شهر الله عز و جل و هو شهر المغفره ماه رمضان، ماه خدا و ماه مغفرت است.(1)

عبدالرحمان بن بشیر از قول امام علی بن الحسین زین العابدین (ع) نقل می کند که آن حضرت در ارتباط با ماه رمضان فرمودند: هذا شهر المغفره ماه رمضان ماه مغفرت است.(2)

غفران و مغفرت این است که انسان از عذاب و عقاب مصونیت پیدا کند، خدای متعال از تقصیرات او درگذرد، گناه او را بیامرزد و استغفار، تقاضای این وضعیت است از پروردگار با گفتار و کردار.

امام صادق (ع) از قول پدران خویش از قول حضرت علی (ع) نقل می کند که ایشان فرمودند: در ماه رمضان زیاد استغفار و دعا کنید که دعا، بلا را از شما دفع می کند و استغفار، گناهانتان را محو می کند. (3)

پیامبر گرامی اسلام فرموده اند خدای متعال در سراسر ماه رمضان می گوید: آیا استغفار کننده ای هست تا گناه او آمرزیده شود و به مغفرت برسد؟ همچنین در جای دیگر فرموده اند: فرشتگان الهی روز و شب برای روزه داران در ماه رمضان طلب آمرزش می کنند. (4)

امام صادق (ع) از قول پدران خویش از پیامبر گرامی نقل می کند که فرمودند: کسی که ماه رمضان روزه بگیرد، شهوت خودرا حفظ کند، زبان خود را نگهدارد و از اذیت کردن مردم خودداری کند، خداوند همه گناهان او را می بخشد. (5)

رسول خدا در خطبه شعبانیه می فرمایند: بدبخت کسی است که از غفران الهی در این ماه بزرگ محروم بماند.

در روایت دیگری پیامبر گرامی فرموده اند: کسی که در ماه رمضان آمرزیده نشود در کدام ماه آمرزیده می شود؟ (6)

هشام بن حکم می گوید: امام صادق فرمودند: کسی که در ماه رمضان آمرزیده نشود تا ماه رمضان آینده آمرزیده نمی شود مگر در عرفات در مراسم حج حاضر شود. (7)

آمرزش ، رهاورد ماه رمضان

محمد رضا جواهری

شهر التمحیص (ماه پاک شدن)

امام زین العابدین (ع) در دعای استقبال و ورود به ماه رمضان در صحیفه سجادیه این ماه را شهر التمحیص نامیده اند. راغب اصفهانی می نویسد: محص به معنای تخلیص و رهایی شئ از عیب است. تمحیص به معنای تزکیه و تطهیر است. ماه رمضان ماه تصفیه بر نفس و پاک کردن و برطرف نمودن عیوب و دور کردن خود از گناهان است. ماه صاف کردن قلب و دل از پلیدی هاست. ماه شستن عداوتها و کینه ها و عقده ها و حسد ها و سایر رذایل اخلاقی است. ماه تخلیص خویشتن از شر گناهان و نجات یافتن و حرکت در مسیر فلاح و رستگاری و سعادت است. ماه پاکسازی قلب و روح و ماه خود سازی است.

باز امام سجاد (ع) در دعای وداع با ماه رمضان می فرمایند: درود بر تو ای همسایه ای که دلها (بر اثر عبادت و بندگی) در آن نرم و فروتن گردید و گناهان (بر اثر آمرزش و عفو خدای متعال) در آن کم شد.

درود بر تو! چه بسیار گناهان را محو کردی و چه بسیار عیبها و زشتی ها را پوشاندی

آزاد شدن ذخایر غذایی بدن در ساعات روزه‌داری در بهینه ‌شدن فرآیند متابولیسم مفید است

آزاد شدن ذخایر غذایی بدن در ساعات روزه‌داری باعث می‌شود که بدن در ذخیره‌سازی مجدد آنها فعالیت بهتری از خود نشان بدهد.

مهندس محمدرضا محمد‌زاده رضایی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، با بیان این که افرادی که روزه می‌گیرند، تبدیل گلیکوژن به گلوکز و همچنین آزادسازی گلوکز در خون، بهتر انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: ماه مبارک رمضان فرصت خوبی برای افراد با قند، چربی، تری‌گلیسیرید و یا کلسترول بالاست تا از طریق روزه‌داری، مقدار این مواد تا حدی در خون اصلاح شود. البته این افراد باید قبل از روزه‌ گرفتن با پزشک معالج خود مشورت کنند.

وی گفت: نحوه تغذیه از نظر نوع مواد غذایی در ماه رمضان، با بقیه اوقات کمی متفاوت است.

مهندس رضایی همچنین اعتقاد دارد که تنوع غذایی هنگام سحر یا افطار باید بیشتر از مواقع دیگر باشد تا بدن دچار کمبود مواد غذایی نشود اما حجم غذای مصرفی نباید افزایش پیدا کند زیرا افزایش حجم غذا عوارضی از قبیل ناراحتی دستگاه گوارش را به دنبال دارد.

وی یادآور شد: نوجوانانی که به سن تکلیف رسیده‌اند باید هنگام سحر از غذاهای چرب استفاده کنند؛ همچنین برای پیشگیری از کمبود آب بدن باید هنگام سحر 1 تا 2 لیوان آب مصرف شود و از مایعاتی مانند شیر و چای نیز در حد متوسط استفاده شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه گفت: هنگام افطار نیز باید غذاهایی مصرف شود که بتوانند قند خون را جبران و

سهل‌الهضم نیز باشند؛ استفاده از خرما، مواد شیرین طبیعی مثل میوه‌ها، غذاهای که با نشاسته تهیه می‌شوند و مایعاتی مانند شیر که حاوی مواد مغذی فراوانی است مفیدند.

وی به روزه‌داران توصیه کرد بهتر است قبل از افطار از مایعات گرم استفاده کنند زیرا موجب اشباع معده می‌شود، از این طریق دستگاه گوارش را برای پذیرش غذاهای دیگر آماده می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هنگام افطار نباید حجم غذای زیادی را مصرف کرد؛ همچنین خوردن شیرینی‌های ساختنی توصیه نمی‌شود و مردم باید کمتر از شکر و مواد غذایی که با شکر تهیه می‌شوند، استفاده کنند اما متاسفانه سرانه مصرف شکر و مواد قندی در جامعه ما روبه افزایش است.

مهندس محمدزاده رضایی خاطر نشان کرد: افرادی که دچار اشکالات گوارشی با بعضی بیماریهای خاص هستند، باید در مورد روزه‌ گرفتن با پزشک معالج خود مشورت کنند زیرا با وجودی که تعدادی از بیماران نباید روزه بگیرند، عده‌ای دیگر با روزه‌داری ممکن است بیماری آنها بهتر شود.

59 نماز و جهاد

دستورات اسلام از یکدیگر جدا نیست ولذا قرآن مى فرماید: «لاتصلّ على احد منهم مات ابداً ولا تقم على قبره» (58) به جنازه فراریان از جبهه نماز نخوانید:

فراموش نمى کنم در ایّام دفاع مقدّس، جوانى وصیّت کرد که اگر من شهید شدم مرا دفن نکنید مگر آن دو دسته اى که با هم قهرند، آشتى کنند و این جوان از خون مقدّس خودش به نفع اصلاح ذات البین استفاده کرد، در حالى که مى توانست بگوید اگر شهید شدم راضى نیستم فلان شخص یا گروه به تشییع جنازه من بیاید و بدینوسیله آتش فتنه را بیشتر و کینه ها را عمیق تر نماید.

58 نماز همراه با آگاهى

قرآن درباره تسبیح ونماز ساکنان آسمان ها وپرندگان مى فرماید:

«کل قد علم صلواته و تسبیحه» (55) نماز آنها آگاهانه است.

ولى در جاى دیگر خطاب به انسان ها مى فرماید:

«لاتقربوا الصلوة و انتم سُکارى حتّى تعلموا ما تقولون» (56) در حال مستى نماز نخوانید تا بدانید چه مى گوئید.

به همین دلیل در روایات آمده است:

عبادت عالم از عابد بهتر است.

در اسلام به تجّار سفارش شده: «الفقه ثم المَتجَر» (57) اوّل مسائل حلال و حرام را فرا گیرید بعد به سراغ تجارت بروید. در آموزش نماز هم باید سعى کنیم اسرار نماز را به نسل نو تعلیم دهیم تا آگاهانه براى نماز قیام کنند.

57 نماز و الگوپذیرى

در نماز با گفتن «صراط الذین انعمت علیهم» از خداوند مى خواهیم که الگوى ما را کسانى قرار بده که مورد لطف تو هستند، تو را شناختند و به تو عشق ورزیدند، در راه تو گام برداشته و استقامت کردند و از تو جدا نشدند.

بر اساس آیه 69 سوره نساء کسانى که خداوند به آنها نعمت داده، عبارتند از: انبیا و شهدا و صدیّقین و صالحان.

آرى نعمت واقعى همان ایمان و ارتباط با خداوند و گام در راه رضاى او برداشتن و در راه او فدا شدن است. نعمت هاى مادّى نصیب حیوانات هم مى شود «متاعاً لکم ولانعامکم» (54) مقام معنوى است که به انسان ارزش مى دهد.

56 نماز و روح بزرگ

انسان در نماز خداوندى را حمد و سپاس مى کند که خالق تمام هستى است. سرچشمه تمام رحمت ها و برکات است. مالک روز قیامت است.

کسى که حمد و ثناى خود را نثار این وجود مقدّس با این خصوصیات مى کند هرگز حاضر نیست براى هر چیز پست و جزئى و در برابر هر قدرت ناچیزى ستایش کند.

زبانى که ثناگوى خالق هستى شد، دیگر تن به ثناگویى هر نالایقى نمى دهد. فراموش نکنیم که امام حسین علیه السلام فرمود: کسى که وصل به پیامبر صلى الله علیه وآله باشد و از دامن زهراعلیها السلام برخاسته باشد، بیعت یزید را نخواهد پذیرفت.

آرى ... ستایش او نه دیگران،

ثناى او نه طاغوت ها،

ثناى او براى ربّ العالمین بودنش،

الرّحمن الرّحیم بودنش،

مالک یوم الّدین بودنش،

دیگران چه و که هستند و چه قدرتى دارند که من ثناگوى آنها باشم؟ به خصوص که مسلمان مى داند اگر ظالمى ستایش شود عرش خداوند به لرزه در مى آید.

بنابراین ثناى او، آنچنان روح بزرگى به ما مى دهد که دیگر حاضر به ثناى دیگران نمى شویم و این روح بزرگ را از نماز و حمد مى توان تحصیل کرد.

حیف که ما با توجّه نماز نخواندیم و مزه نماز را نچشیدیم.

55 نماز و توکّل

در نماز بارها آیه مبارکه «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» را بر زبان جارى و به خود تلقین مى کنیم.

حرف «باء» در بسم اللَّه رمز استمداد و توکّل است،

با یاد او شروع کردن نشانه آن است که تنها از قدرت او کمک بگیریم و به او توکّل کنیم.

یاد او نشانه مهر او و عشق به اوست.

54 عواقب اعراض از یاد خدا و نماز

نماز ذکر خداست وکسى که از ذکر خداوند اعراض کند زندگى نکبت بارى دارد: «مَن اعرض عن ذکرى فانّ له معیشة ضنکا» (53)

ممکن است بگوئید بسیارى اهل نماز نیستند ولى زندگى خوبى دارند، ولى باید به درون آنها سرى زد تا ببینیم آیا صفا وآرامش لازم را دارند یا نه؟ در مشکلاتى که براى آنها پیش مى آید چقدر دستپاچه مى شوند و خودشان را مى بازند؟ باقى انسان ها را با چه دیدى مى نگرند؟ تقوى و عدالت چه جایگاهى نزدشان دارد؟ روحشان به چه چیز وابسته است؟ به آینده خود چقدر اطمینان دارند؟ اضطراب وهیجان هاى روانى، تزلزل خانوادگى، ضعف اعصاب، بدگمانى، احساس غربت و تنهایى از درون، فساد و فحشا، آمار جنایت، فرار فرزندان از خانه، بالا بودن آمار طلاق، خودباختگى، ترس و... در جامعه بى نماز بیشتر است یا با نماز؟

آموزش نماز مسئولیّت والدین است

تعلیم نماز در روایات از وظایف مهمّ والدین است. والدین باید فرزندان خود را از سه سالگى با بیان کلماتى از قبیل «لااله الا اللَّه» آشنا کنند و کم کم او را آماده نماز نمایند.

خداوند به پیامبر مى فرماید: «وامر اهلک بالصلوة و اصطبر علیها» (50) به اهل خود فرمان نماز بده وپشتکار داشته باش.

قرآن در ستایش حضرت ابراهیم مى فرماید: «و کان یأمر اهله بالصلوة» (51) او اهل خود را به نماز فرمان مى داد.

لقمان هم به فرزندش سفارش نماز مى کرد: «یابنّى اقم الصلوة» (52)

آداب کامل مصلی

آداب کامل مصلی

در راستای اقامه نماز و شرائط آن از حضرت ثامن‌الحجج (علیه‌السلام) می‌فرماید:

وقتی اراده نماز کردی پس با بی‌رغبتی و کسلی، خواب آلودگی، عجله و شتاب و بازی و اشتغال به چیزی مشغول نماز نشو، ( یعنی قبلاً حال پیدا کن، و حالت نمازگزارن واقعی را به خود بگیر، سپس آماده نماز شو). و نمازی به جا آور که سکون و حضور قلب و آرامش و تأنی در او باشد.

بر تو باد در نماز به خضوع و خشوع و اینکه در پیشگاه خداوند چنان خاشع و خاضع باشی که خشیت و خوف از سیمای تو ظاهر گردد، و بوسیله طمأنینه خوف و رجا در تو ظهور پیدا کنداز کثرت ترس و ورعی که بر قلبت عارض شده‌است. پس در این حالت مقابل پروردگارت چون بنده فراری گناهکار، که در مقابل مولایش قرارگرفته، بایست، و قدمهایت را، منظم کن، و خود را برای اطاعت از مولایت مستعدّ و مهیا ساز، و به چپ و راست، توجه مکن. و خدا را مثل اینکه تو را می‌بیند به حساب آور، (که آدمی در مقابل مولای خویش حیا می‌‌‌کند به غیر او توجه نماید، و عمل خلاف میل او انجام دهد)؛ زیرا اگر تو خدا را نمی‌بینی همانا او تو را می‌بیند.

در نماز با اعضا و جوارحت و جامه‌ات بازی مکن و نیز چشمت را به موضع سجده بیفکن و در هنگام نماز از خودت جزع و هلع و ترس (حاکی از ترس از خدا و عذاب الهی باشد) ظاهر کن، و با این حالات مخصوص نشان بده که تو راغب الی الله هستی، و به خدا عشق می‌ورزی. در حال قیام گاهی به این پا و گاهی آن پا تکیه نکن. و چون کسی که می‌خواهد با نماز وداع کند، نماز بگزار طوری که دیگر موفق به ادای آن نمی‌گردی (نماز که موجب فلاح و رستگاری و نجات در دنیا و آخرت است)

وقتی که به نماز ایستادی، با تمام توجه قلبی و با همه وجودت به خداوند روی آور تا که خدا نیز به تو روی آورد. و هر گاه خواستی برای نماز وضو بگیری وضویی کامل بساز. و هر گاه خواستی سجده کنی پیشانی‌ات را بر خاک بگذار هرگاه به نمازت روی آوردی و با حضور کامل قلبی به نماز ایستاده‌ای و آداب و شرائط نماز را حفظ کردی وبا تمام وجودت به سوی او رفتی او نیز با تمام رحمت و مغفرت و عنایتش به تو روی خواهد آورد و هرگاه از خدا روی گردان شوی خداوند نیز از تو روی گردان شود از خداوند بزرگ توفیق طلب می‌کنیم که مراقب اقامه نمازهای خویش باشد تا نماز ما با دستور العمل امام رضا (علیه‌السلام) مطابقت نماید.

شرط قبولی نماز

کسب شرائط صحت نماز و قبولی آن بدست خود نماز گزار است در عبارت کوتاهی مولی متقیان می فرماید

ای کمیل، نگاه کن ببین که در چه چیز نماز می گزاری، و بر روی چه چیزی به نماز ایستادی. اگر آنچه را از آن بری نمازت استفاده می کنی حلال و مباح نباشد، پس نمازت قبول نیست. چقدر اشتباه می کنند بعضی از مردم که اهل نمازند و مرتب این فریضه مهم را بپا می دارند اما حقوق مردم را رعایت نمی کنند و رضایت صاحب مالی که از آن در نمازش استفاده می کنند جلب نمی نمایند، به آب و غذا و مکان و لباس و فرش و همه آنچه که دخالت در صحت نماز دارد توجه ندارد و اهمیت نمی دهند .در این صورت چه امیدی به صحت نماز است تا برسیم به قبولی آن کسی که ثروت و اموالش را تزکیه نمی نماید و کسی که دقت در حلال و حرام نمی کند . چگونه می تواند امیدوار باشد که نمازش مقبول یا صحیح باشد

تولی تبری شرط قبولی نماز

در زیارت جامعه می خوانیم که معصومی می فرمایند بوسیله ما وبا راهنمایی ما خداوند عبادت و پرستش و شناسایی می گردد

بنابراین حق این خانواده بر ما که رهین ارشادات و دلالتهی آنان به حق تعالی و همه امور حقه شریعت اسلام هستیم این است که تولی ومحبت آنان و تبری از دشمنانشان شعار زندگی ومایه مباهات ما باشد. همچنان که ولایت اهل بیت (علیها السلام) و تبری از دشمنانشان جزو شرائط قبولی نماز مقرر گردیده است ابوحازم می گوید شخصی از امام زین العابدین (علیه السلام) پرسید : سبب قبولی نماز چیست ؟حضرت در جواب فرمود : ولایت ما و براءت از دشمنان ما سبب قبولی نماز است آن شخص فرمود :حجتی رابری احدی باقی نگذاشتی. سپس برخاست و فرمود خداوند میداند در چه جایی رسالتش را مستقر فرماید آنگاه ناپدید گردید بنابرین تولی و تبری در قبولی عبادات ما اعم از واجبات و مستحبات دخالت مستقیم دارد و بدون محبت و ولایت خاندان عصمت عبادت ما قبول نیست.

نماز و حق الناس

تا مظلمه ای برگردن مصلی باشد مشمول لعن خداست

از جمله آداب نماز این است که حقی و مظلمه ای از کسی بر گردن نماز گزار نباشد نماز گزاری که مغضوب ومدیون خلق الله است باید مظالم عباد را از خود بکلی دفع کند تا مشمول مراحم حضرت حق در نماز وعبادتش شود

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرماید

خداوند به من وحی کرد وفرمود ای برادر پیامبران مرسل من ای برادر پیامبران اندارگر من بترسان قومت را از اینکه در مسجدی از مساجد من داخل شوند وحال آنکه از بندگان من در نزد آنان مظلمه ای وحقوقی ضایع شده ای باشد چون من او را لعنت می نمایم و از رحمت خود به دور می دارم مادامی که مقابل من به نماز ایستاده و آن حقوق را رد نکرده باشد و آن مظلمه را از گردن خود رد نکرده باشد

و اگر آن مظلمه را بپردازد و حق و حقوق مردم را بدهد آن قدر به من نزدیک می شود.

که من گوش او می شوم که با آن می شنود، وچشم او می شوم که با آن می ببیند، واز دوستان و بندگان برگزیده من می شود و در جوار من با پیامبران وصدیقین وشهدا در بهشت قرار می گیرد.

فضائل نماز

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله و سلم)فرمود:خداوند نماز را نور چشم من قرار داده است

پیامبر به ابوذر فرمود:ای ابوذر خداوند روشنی چشم مرا نماز قرار داده . و نماز را چنان محبوب من ساخته که غذای لذیذ را برای گرسنه و آب گوارا را برای تشنه محبوب و عزیز قرار داده است ای ابوذر همانا گرسنه از غذا وتشنه از آب سیر می گردد ولی نماز هرگز سیر نمی گردم.ابوذر پرسید یا رسول الله کدام نماز افضل وبرتر است؟ حضرت فرمود :نمازی که قنوتش طولانی باشد.

نماز گرامی ترین اعمال بعد از معرفت خداوند

نماز سنبل عبادت است که از نظر معنوی و تربیتی تا آخرین لحظات زندگی آدمی به آن نیاز دارد و به وسیله آن ارتباط خویش را با مولی و پروردگار خویَش مستحکم سازد و بدون آن اساس و پایه دینش منهدم و نابود است معاویه بن وهب از امام صادق می پرسد :گرامی ترین چیزی که عامل تقرب حضرت احدیت باشد چیست ؟و محبوب ترین آن کدام است؟حضرت صادق (علیه السلام)فرمود:بعد از شناخت خداوند چیزی را برتر از نماز نمی بینم آیا نمی بینی که بنده صالح عیسی بن مریم فرمود :خداوند مرا به نماز توصیه نموده است.

مثل نماز در دین مثل ستون خیمه است

هر بنا و ساختمانی برپایه ها و ستونهای خود استوار است نماز هم به منزله ستون و پایه است که دین بر آن استوار است رسول گرامی اسلام می فرماید:

در حقیقت نماز شباهت به عمود و ستون خیمه دارد. آن هنگام که ستون ثابت و استوار باشد طنابها و میخها وچادر نیز سالم می ماند لیکن اگر ستون شکست و از حیز انتفاع افتاد بقیه وسائل خیمه اگر چه سالم نیز باشند بلا استفاده می مانند نماز در دین همین حکم را دارد که اگر تمامی اعمال نیک و شایسته صحیح و درست باشد لیکن نماز که ستون دین است یا نباشد ویا صحیح و با شرائط نباشد هرگز آن اعمال نیک ارزش و فایده ای ندارد

موضع نماز در دین

حضرت امیرالمومنین به فرزندانش امام حسن وامام حسین(علیه السلام) می فرمایند:

فرزندانم خدا را درباره در نظر بگیرید زیرا نماز بهترین عمل و ستون دین شماست .در جای دیگر نیز فرزندانش را به این بیان توصیه و تاکید به نماز می کند و می فرماید: ای عزیزان من: ای پیروان من: توصیه می نمایم شما را به نماز, نمازی که ستون دین و پایه اسلام است بنابراین از آن غافل نگردید.

اولین محاسبه پس از مرگ

نماز از اهمیت اساسی در دین اسلام برخوردار است و اولین چیزی است که بر مسلمان مکلف واجب می‌گردد و آخرین فریضه‌ای است که تا انتهای زندگی باقی است. و اولین چیزی که پس از مرگ از او پرسش و محاسبه می‌شود نماز است چون قبولی همه عبادات و اعمال نیک وابسته به قبولی نماز می‌باشد حضرت صادق (علیه السلام) می‌فرماید اولین چیزی که بنده به آن محاسبه می‌گردد نماز است، پس هر گاه نماز قبول شد و پذیرفته گشت سایر اعمال او نیز مقبول خواهد شد و اگر نماز رد شد، سایر اعمال او نیز مردود خواهد شد.

آخرین فریضه تا دم مرگ

پیامبر اکرم می‌فرمایند: همانا اولین فریضه‌ای که از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرین فریضه‌ای که تا دم مرگ از او ساقط نمی‌گردد و وجوبش همچنان باقی است نماز است و اولین چیزی که بنده به آن در روز قیامت محاسبه می‌گردد نماز است پس اگر کسی جواب داد بعد از آن ، کار بر او آسان می‌گردد و اگر جواب نداد، بعد از آن کار او سخت می‌شود.

تجلی قرآن در هنرهای سنتی

تابلوهای نگارگری: در حال حاضر نگارگری اسلامی یکی از اصیلترین گونههای هنر ایرانی است که جان مایه قرآنی دارد. به گونهای که قصص قرآنی تاثیری شگرف بر این هنر گذاشته است. در این بخش آثاری از آقامیری به نمایش درآمد و در معرض دید قرار گرفت.

سفال و کاشی: سفال به عنوان یکی از ظریفترین فرآوردههای صنعتگری ایران شناخته میشود که گروهی از هنرمندان با کتیبه نگارگری و خوشنویسی آیات قرآنی با خطوط ثلث، کوفی تزئینی و نسخ بر روی این آثار، اقدام کردهاند که نمونههایی از هنر آنان در معرض دید علاقمندان قرار گرفت.

نازک کاری و معرق روی چوب: هنرمندان این رشته با ابتکار در منبت کاری آیات قرآن، و اجرای نقوش زیبا مرتبه و اعتبار صنعت چوب را در هنرهای ظریفه ایرانی بالا بردهاند. نمونههایی از این دست آثار که توسط استاد صوتی به انجام رسیده بود در نمایشگاه لبنان به نمایش درآمد.

هنرهای صناعی: کوفی نویسی و نقاشی خط بر روی چوب، فلز، چرم، قلمدان و... از جمله آثاری است که برپایه ارادت هنرمندان در جهت و کتابت آیات قرآنی شکل گرفته است. در این بخش، مجموعه آثار دکتر محمد مهدی هراتی، به نمایش گذاشته شد. لازم به ذکر است که حضور این استاد هنرمند در نمایشگاه، به عنوان خادم قرآن کریم فرصتی مغتنم برای ارایه توضیحات پیرامون بخش هنری نمایشگاه فراهم آورده بود. به طوری که یکی از بازدیدکنندگان نمایشگاه، در مورد حضور وی در نمایشگاه گفت: حضور کارشناسان و هنرمندان خبره و کاردان در چنین نمایشگاهی باعث آشنایی هرچه بیشتر علاقهمندان با هنرهای اسلامی و قرآنی بوده و علاوه بر این، حضور استادان برای ارایه توضیح پیرامون آثار هنری و قرآنی باعث میشود بازدیدکنندگان از نظر فنی و علمی نیز در جریان آفرینش آثار هنری قرار بگیرند.

تجلید صحافی قرآن: جلدسازی و صحافی انواع جلدهای چرمی، سوخته، معرق، طلاکوب، از جمله هنرهایی است که به یمن آن انواع جلدهای قرآن با نمایی بسیار زیبا ساخته شده است تا اوراق مصاحف را از گزند روزگار در امان میدارد. در این مجموعه تعدادی از مجلدهای دست ساخته به وسیله ضربی، سوخت و معرق و... که توسط استاد مهدی عتیقی به انجام رسیده بود در معرض دید بازدیدکنندگان لبنانی قرار گرفت و علاوه بر این دو جلد قرآن کریم اثر استاد نیریزی در این بخش چشم بازدیدکنندگان را به سوی خود میکشاند.

یکی از کارشناسان اعزامی از ایران به این نمایشگاه، درباره استقبال بازدیدکنندگان آن و همچنین افزایش استقبال نسبت به سال گذشته گفت: با توجه به اینکه سال گذشته زمینه آشنایی مردم لبنان و علاقهمندان به هنرهای قرآنی هموار شده بود، بااستفاده از تجربیات سال پیش توانستیم یکی از جذابترین نمایشگاههای قرآنی را برگزار کنیم و در مجموع، همه عوامل باعث شد دو نمایشگاه با استقبال پرشور و غیر قابل وصف روبرو شود. نکتهای که در این جا باید مد نظر قرار گیرد، این است که اغلب بازدیدکنندگان افرادی روشنفکر و دارای تحصیلات بالا بودند.